Cumhuriyetimizin güneşi Köy Enstitüleri 81 yaşında

Cumhuriyetimizin güneşi Köy Enstitüleri 81 yaşında

17 Nisan 1940… Atatürk’ün gösterdiği çağdaş medeniyetler hedefine ulaşmak için önemli bir adım atıldı. Köy Enstitüleri açıldı. Enstitüler, açık kaldıkları 14 yıl boyunca Cumhuriyet aydınlanmasını tüm yurda yaydı… Köy çocuklarına ışık oldu.

Latif SANSÜR

Cumhuriyetimizin güneşi Köy Enstitüleri 81 yaşında

Türkiye Cumhuriyeti’nin aydınlanma yolunda eğitim sisteminin bir dönemine damgasını vuran Köy Enstitüleri’nin kuruluşunun 81’inci yılı kutlanıyor. Köy Enstitülerine giden süreç, 1936’da Çankaya Köşkü’nde Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk başkanlığındaki bir toplantı ile başladı. Atatürk, “40 bin köyün 35 bini okul ve öğretmensiz. Bir çözüm bulalım” diyerek Cumhuriyet’in eğitim cephesini güçlendirmenin önemine işaret etti.

Hasan Sarıhan, Aksu Köy Enstitüsü’nde aldığı eğitimi Latif Sansür’e anlattı.

ATATÜRK HEDEFİNE DOĞRU

O yıllarda nüfusun yüzde 75’i köylerde yaşıyordu. Erkeklerin yüzde 23’ü, kadınların ise sadece yüzde 8’i okuma yazma biliyordu. Çocukların üçte birinden azı okula gidebiliyordu. Cumhuriyet aydınlanmasını Türkiye’nin dört bir yanına yaymak, karanlığa ışık olmak amacıyla 2. Dünya Savaşı’nın zor koşullarında harekete geçildi. Atatürk’ün gösterdiği hedefte ilk adım 17 Nisan 1940’da TBMM’de atıldı. 3803 Sayılı Köy Enstitüleri Yasası kabul edildi. Milli Eğitim Bakanı koltuğunda Hasan Ali Yücel, İlköğretim Genel Müdürü koltuğunda İsmail Hakkı Tonguç oturuyordu.

1940-1954 arasında 21 Köy Enstitüsü kuruldu.

İŞ İMKANI DA YARATILDI

1940-1954 arasında 21 Köy Enstitüsü kuruldu. Köy Enstitüleri, Cumhuriyet’e özgü eğitim-öğretim modeli ile tarihe damga vurdu. Enstitüler sayesinde hem yoksul çocuklar için aydınlanmanın yolu açıldı, hem de köylerde çeşitli meslek alanlarında iş imkanı yaratıldı. Köy Enstitülerinde 6 bin 875 eğitmen, 17 bin 341 öğretmen ve bin 599 sağlık görevlisi yetiştirildi. 27 Ocak 1954’te kapatılan Köy Enstitüleri, “Cumhuriyet’in güneşi” olarak adlandırıldı.

Enstitülerde çocuklara çağdaş ve bilimsel eğitim veriliyordu.

‘İçimizdeki cevheri ortaya çıkardı’

Kendi deyimiyle “Cahil bir köy çocuğu” iken Aksu Köy Enstitüsü’nde tam bilgili, köylüye kılavuz olarak yetiştirilen, bugün 88 yaşında olsa da ülkesi için üretmeye devam eden Hasan Sarıhan, 81’inci kuruluş yıl dönümünde Köy Enstitülerini anlattı.

Sarıhan, keman ve akordeon çalabiliyor.

Sarıhan, elbise dikmeyi, keman ve akordeon çalmayı, elektrik tesisatı çekmeyi, marangozluğu, sıva yapmayı, yoğurttan tereyağı çıkarmayı, yemek yapmayı, hatta 87 yaşındayken kitap yazmayı bile Köy Enstitüsüne borçlu olduğunu söyledi. Hasan Sarıhan, “Köy Enstitüleri, içimizdeki cevherleri çıkarıp sivriltiyor, bizi ileriye taşıyordu. Köy Enstitülerinin sihri buydu” dedi.

‘Enstitüler kapatılsa da o ruh hâlâ yaşıyor’

Cumhuriyet’in önemli değeri Köy Enstitüleri diğer okullardan çok farklıydı. Çocuklara sadece okuma yazma öğretilmiyordu. Çağdaş, bilimsel ve laik eğitime bağlı kalmak koşuluyla her enstitünün kendine özgü bir sistemi bulunuyordu.

Kümes hayvancılığı öğretildi.

‘UFKUM GENİŞLEDİ’

Aksu Köy Enstitüsü’ne gitmek üzere çıktığı köyüne, on parmağında on marifet, omzunda kemanıyla dönen, “Yıllar ne çabuk geçti” kitabının yazarı Hasan Sarıhan, orada aldığı eğitimin yaşamını nasıl değiştirdiğini şu ifadelerle anlattı: “Fethiye’nin Esen Köy (Dont) yaylasında doğan bir köy çocuğuyum. Köy Enstitüsü ile tanışınca yeni bir dünyanın varlığını öğrendim, ufkum genişledi, farklı bir çevrem oldu. Enstitü, vatanı ve halkı için üreten, kendini aydınlanmaya adayan bir insan olmanıza yardım ediyordu. Ben bugün bir iş yapıyorsam, elimden beceriler geliyorsa, zihnim, vücudum bu kadar dinçse bunu Köy Enstitüsüne borçluyum.”

Enstitüde, marangozluk ve yapı işçiliği öğretiliyordu.

‘ACISINI ÇEKİYORUZ’

Türkiye’nin kalkınmasına büyük bir ivme kazandıran Köy Enstitülerinin kapatılmasının Cumhuriyet için büyük bir kayıp olduğunu söyleyen Hasan Sarıhan, “Cehaletin önüne geçmek aydınlanma sayesinde olur. Kalkınmak, aydınlanmayı körüklemekle sağlanır. Eğer Köy Enstitüleri kapatılmasaydı, Türkiye Avrupa’nın ileri ülkeleri seviyesinde olurdu. Ülkece bunun acısını çekiyoruz kanaatindeyim. Bugün bile derim ki enstitüler yeniden açılmalı” diyerek, kendileri kapansa da Köy Enstitüsü ruhunun hâlâ ülkenin her karışında yaşadığını belirtti.

Mesleki eğitimler arasında arıcılık da bulunuyordu.

Eğitim, üretim ve sanat iç içeydi

Köy Enstitüleri, köyleri yalnızca “ekmekle” değil, kitapla, müzikle, sanatla, demokrasiyle, aydınlanmayla buluşturma adımıydı. Köy Enstitülerinde eğitim, öğretim, üretim iç içeydi. Her enstitünün kendi tarım arazisi vardı. Öğrenciler kendi ürünlerini ekip biçiyor, tarımı öğreniyordu. Fırınları vardı, kendi ekmeklerini üretiyorlardı. Kendi enerji santralleri vardı. Marangozluk, dülgerlik, yapıcılık, biçki-dikiş gibi el sanatlarında eğitim alıyorlardı. Bilimsel teknikle yapılan ziraat, kümes hayvanları bilgisi, arıcılık, ipek böcekçiliği ve balıkçılık gibi köylünün yaşam tarzını, hayatını değiştirecek meslekler öğreniyorlardı.

SANATLA BULUŞTULAR

Kendi tiyatro sahnelerinde, kendi yazdıkları piyesleri sergiliyorlardı. Örneğin Hasanoğlan Köy Enstitüsü’nde öğrencilerin kendi elleriyle inşa ettikleri bir açık hava tiyatrosu vardı. Carl Ebert, Ulvi Uraz, Cüneyt Gökçer gibi isimlerin eğitim verdiği Köy Enstitülerinde yerli ve yabancı pek çok oyun sergilendi.

Köy Enstitüleri öğrencileri her sene 25 tane klasik roman okuyordu. Her öğrenci en az bir müzik aleti çalmayı bilirdi. Mandolin, saz ve keman grupları vardı. Enstitülerde müzik dersi verenler arasında ünlü halk ozanları Aşık Veysel ve Ruhi Su da bulunuyordu. Köy Enstitülerinde okuyan öğrenciler sadece kendi ihtiyaçlarını karşılamıyor, köylülere de yardım ediyorlardı. Enstitülerin sağlık kolları, köyleri dolaşır hastalara bakardı. Enstitü ile tanışan her çocuk, hayatın gerçeklerini öğrenen, özgür, eleştiren ve aktif bireyler haline geliyordu.

Köy Enstitüleri, yalnızca nitelikli öğretmen yetiştirmekle kalmadı. Mezun olanların içinden birçok bilim insanı, ozan, yazar, ressam çıktı. Yazar ve ozan Dursun Akçam, Talip Apaydın, Fakir Baykurt, Adnan Binyazar, Kemal Burkay, Ümit Kaftancıoğlu, Mustafa Koç, Dursun Kut, Mahmut Makal, Mehmet Özel, Pakize Türkoğlu, Ali Yüce, Tahsin Yücel, Mehmet Başaran, Ali Dündar o isimlerden sadece birkaçı. Köy Enstitüsü mezunlarından Ferhat Aslantaş, Temel Ateş, Yusuf Ziya Bahadınlı, Ali Rıza Çetiner, Hasan Fehmi Güneş, Şükrü Koç, Hayrettin Uysal, Niyazi Ünsal, Mustafa Üstündağ gibi bazı isimler de siyasete atıldı.

Sosyal Medyada Paylaşın:

Düşüncelerinizi bizimle paylaşırmısınız ?

  • Koç
  • Boğa
  • İkizler
  • Yengeç
  • Aslan
  • Başak
  • Terazi
  • Akrep
  • Yay
  • Oğlak
  • Kova
  • Balık
KOÇ BURCU YORUMU

Bugün, duygularınızın derinliklerine inebilir, içsel bir yolculuğa çıkabilirsiniz. Geçmişle ilgili konular gündeminizi meşgul edebilir ve kendinize zaman ayırarak bu konuları kendi içsel dünyanızda değerlendirebilirsiniz. Duygusal dengeyi korumak için kendinize dikkat etmeli ve içsel huzuru sağlamak için meditasyon veya benzeri yöntemlere başvurabilirsiniz. Bugün, içsel gücünüzü keşfetmek için harika bir fırsat olabilir.

BOĞA BURCU YORUMU

Merhaba! Bugün, Boğa burcundaki insanlar için keyifli ve huzurlu bir gün olabilir. Bugün, içsel dengenizi korumak ve kendinize zaman ayırmak önemli olabilir. İlişkilerinizde daha anlayışlı ve sabırlı olmaya özen göstermelisiniz. Kendinizi ifade etmek ve duygularınızı paylaşmak için doğru zaman olabilir. İş ve kariyer alanında dikkatinizi detaylara vermek başarıya giden yolda size yardımcı olabilir. Sağlık açısından ise dengeli beslenmeye ve düzenli egzersiz yapmaya özen göstermenizde fayda var. Bugünü keyifli ve pozitif bir şekilde tamamlamanız dileğiyle!

İKİZLER BURCU YORUMU
YENGEÇ BURCU YORUMU

Tabii ki! Bugün, duygusal olarak yoğun hissedebilirsiniz. Sevdiklerinizle iletişim kurmak ve duygularınızı paylaşmak önemli olacak. İçsel sakinliğinizi korumaya çalışın ve ani tepkilerden kaçının. Sevdiklerinizle anlayışlı ve sabırlı olmanız, ilişkilerinizi güçlendirecektir. Kendinize zaman ayırarak ihtiyaçlarınıza odaklanabilirsiniz.

ASLAN BURCU YORUMU

Tabii ki! Bugün, Aslan burcu için ilişkilerinizde daha anlayışlı ve sabırlı olmanız gerekebilir. Sevdiklerinizle iletişiminizi kuvvetlendirmek için çaba göstermelisiniz. Ayrıca, iş hayatınızda yeni fırsatlarla karşılaşabilirsiniz ancak karar vermeden önce detaylı bir şekilde düşünmekte fayda var. Bugün kendinize zaman ayırarak içsel dengeyi sağlamaya çalışmalısınız.

BAŞAK BURCU YORUMU

Zihinsel ve duygusal olarak dengede olmayı başarabileceğiniz bir gün olabilir. Sıkıcı ve monoton aktivitelerden uzaklaşarak kendinize zaman ayırıp yeni şeyler deneyebilirsiniz. Yakın çevrenizle iletişiminizi güçlendirmek için fırsatlar yakalayabilir, verimli konuşmalar gerçekleştirebilirsiniz. İş hayatınızda disiplinli ve odaklı bir şekilde çalışarak hedeflerinize bir adım daha yaklaşabilirsiniz. Partnerinizle uyumlu bir gün geçirebilirsiniz.

TERAZİ BURCU YORUMU

İlişkilerinizde dengeyi sağlamak için olanaklarınızı zorlayabilirsiniz. İş ortaklıkları veya partnerliklerde iletişimi güçlendirmek adına adımlar atabilirsiniz. Duygusal konularda ise iç sesinizi dinlemek size doğru yolu gösterebilir. Keyif alacağınız aktivitelere yönelerek stresinizi azaltabilirsiniz.

AKREP BURCU YORUMU

Bugün duygusal bir denge arayışı içinde olabilirsiniz. Kendinizi ifade etme ihtiyacınız artabilir ve çevrenizle derin konuları paylaşmak isteyebilirsiniz. Ancak, enerjinizi doğru yönlendirmeye özen gösterin ve gereksiz tartışmalardan kaçının. İçinizdeki tutkulu ve kararlı yanı ortaya çıkararak, hedeflerinize odaklanabilir ve kararlılıkla ilerleyebilirsiniz. Etrafınızdaki insanlarla olan iletişiminizi güçlendirerek işbirliklerine açık olun. Bu sayede, ortak projelerde başarılı olabilirsiniz. Yaratıcılığınızı ortaya çıkararak, hayal gücünüzü kullanabilir ve kendinizi ifade edebilirsiniz.

YAY BURCU YORUMU

Arkadaşlarınıza ve aile üyelerinize ne planladığınızı ve nereye gittiğinizi bildirin, ardından onları geziye katılmaya davet edin. Bugünün Venüs-Mars bağlantısı, diğer insanları planlarınıza dahil ederek bazı ciddi liyakat puanları kazanabileceğiniz anlamına gelir.

OĞLAK BURCU YORUMU

Bugün, Oğlak burçları için başarılı ve verimli bir gün olabilir. İş hayatınızda hedeflerinize daha da yaklaşmak ve yaratıcılığınızı ortaya koymak için iyi bir gün olabilir. Sorumluluklarınızı yerine getirmek ve disiplinli bir şekilde çalışmak size olumlu sonuçlar getirebilir. Ayrıca, sağlık konularına da dikkat etmenizde fayda var. Sevdiklerinizle vakit geçirerek duygusal dengeyi korumaya çalışın. Uyumlu ve dengeli bir gün geçirmeniz dileğiyle!

KOVA BURCU YORUMU

Bugünün Venüs-Mars bağlantısı, haritanızın en dinamik iki açısını kesiyor, bu nedenle yaratıcı bir çabada başarılı olmak istiyorsanız, şimdi ona en iyi şansı vermenin tam zamanı. İnsanların fikirlerinize ne kadar açık olduklarına şaşırabilirsiniz.

BALIK BURCU YORUMU

Bugün duygusal olarak daha hassas olabilirsiniz. İnsanlarla iletişimdeki inceliğiniz sayesinde yanınızdakilere destek olabilir, onları rahatlatabilirsiniz. Ancak, kendi duygusal ihtiyaçlarınızı da göz ardı etmemelisiniz. İçsel dengeye odaklanmak ve kendinize zaman ayırmak için fırsatlar yaratın. Enerjinizi doğru yönlendirmek, hobilerinize zaman ayırmak veya rahatlama teknikleri kullanmak size iyi gelecektir. Kendinizi yeniden motive etmek için yapıcı düşüncelere odaklanın ve geleceğe umutla bakın.

  • ÇOK OKUNAN
  • YENİ
  • YORUM