1
Pera Müzesi, yaşamını Paris’te sürdüren, kökleri İzmir ve Beyrut’a uzanan, 20. yüzyılın en üretken, çok yönlü sanatçılarından birini ressam, şair, yazar Etel Adnan’ı ağırlıyor. Eserleri hem Batı’nın hem Doğu’nun önde gelen müze ve galerilerinde sergilenen 96 yaşındaki Etel Adnan, Türkiye’de tüm dönemlerini kapsayan ilk sergisi için kaleme aldığı mektupta bakın ne diyor?
“Türkiye hep günlük hayatımın arka planında idi. Çocukken Türkçe ve Fransızca konuşuyordum. Daha sonra okulum nedeniyle Fransızca baskın çıktı. Kendimizi çoğu zaman bir Osmanlı ailesi olarak görürdük; zira babam Harbiye’den kurmay subay olarak mezun olmuştu ve Mustafa Kemal’in sınıf arkadaşıydı. Babamı bir tek Atatürk öldüğünde ağlarken görmüştüm.”
Sanatçının babası Birinci Dünya Savaşı’ndan önce İzmir’e garnizon komutanı olarak atanmış ve orada tanıştığı İzmirli genç bir Rum kadınla evlenmiş. 1922’de İzmir yangınından sonra Beyrut’a göç eden çift, hayatları boyunca İzmir özlemi çekmiş.
Beyrut’ta 1925 yılında Müslüman baba ile Hıristiyan anneden, çok dinli, çokkültürlü, çokdilli bir ortamda dünyaya gelen Etel Adnan mektubunda İzmir özleminin altını çiziyor:
“Evde bizim için İzmir yitik bir cennet gibiydi. Şehirden söz ederken ağlardık. Çocukken ufukta kocaman bulutlar görünce ‘Bu İzmir mi’ diye sorardım. Beyrut’taki plaja yüzmeye gittiğimde ‘İzmir’e gidiyorum’ derdim. Annem dünyanın hiçbir yerinde memleketindeki kadar lezzetli balık olmadığını söylerdi.”
Adnan’ın bu sözleri bana Kavafis’in “Şehir” şiirindeki o meşhur dizeleri hatırlatıyor:
“Yeni bir ülke bulamazsın, başka bir deniz bulamazsın.
Bu şehir arkandan gelecektir.”
Önce İzmir, sonra Beyrut Etel Adnan’ın arkasından gelen, kimliğini, şiirini, resmini şekillendiren şehirler kuşkusuz.
Aynen göç, sürgün, iltica kavramları gibi. Beyrut’tan sonra Paris’te Sorbonne’da sanat felsefesi ve estetik eğitimine devam eden, 1955 yılında ise Kaliforniya’ya göç eden Etel Adnan, resme burada başlıyor. San Francisco’da müzeleri, galeri geziyor. Pera Müzesi’ndeki sergide görüp bayıldığım, çizimleri akordeon gibi katlanan defter “leporello” üzerinde yapmak yönteminin sıklıkla kullanıldığı Çin, Japon sanatını keşfediyor.
Lübnan iç savaşının başlamasından (1975) üç yıl önce Lübnan’a, kendi deyişiyle “sürgünden sürgüne” dönüyor. Gazeteci olarak çalıştığı Beyrut’ta ilk kişisel sergisini açıyor. Memleketinde iç savaş sürerken yeniden “gönüllü sürgüne” Kaliforniya’ya dönüyor. Hayatını Kaliforniya, Paris, Beyrut üçgeninde sürdürüyor.
2016 yılında Londra’da ünlü Serpentine Sackler Galeri’ndeki “Dünyanın Ağırlığı” sergisinden sonra 91 yaşında medya tarafından “Sanat ikonu” olarak tanımlanıyor.
Pera Müzesi’nde açılış günü sergiyi birlikte gezdiğim, Adnan’ın hayat arkadaşı Suriyeli ressam Simone Fattal ile birlikte eşkürotör Serhan Ada’nın dediği gibi, sanatçının tüm eserleri şiir niteliğinde. Serhan Ada “Etel Adnan hem şair, hem yazar, hem halı desinatörü, hem ressam ve bu yönlerinden yalnızca biriyle anlatılamaz” derken az bile söylemiş.
Pera Müzesi’nde “Bir Ihlamur Ağacı, Ardından Bir Tane Daha” dizelerinin olduğu suluboya “leporello”ları, yağlıboya tabloları, dokuma kilimleri, seramikleri, desenleri hayranlıkla izledikten sonra hızıma alamayıp gece yarılarına kadar sanatçıyla ilgili YouTube’ları izledim.
Karşımızda 96 yaşında kendi yöntemleriyle (resimlerini yazı ya da şiir yazar gibi masasında yapıyor) üretmeye devam eden çok yönlü bir sanatçı var. Etel Adnan, yazar (Serhan Ada, Arap Kıyameti kitabını çevirdi), deneme yazarı, şair, ressam, seramik sanatçısı, halı desinatörü, illüstratör, yönetmen.
“Çeşitlilik zenginliktir” diyen sıra dışı sanatçının Pera Müzesi’ndeki 60 yıllık üretimini kapsayan sergisini kaçırmayın derim.
Bugün çevrenizdeki insanlarla iletişiminiz oldukça güçlü olabilir. Kendinizi ifade etmede zorluk çekmeyeceğiniz bir gün olacak. Fikirlerinizi rahatça paylaşabilir, çevrenizle anlaşmalar yapabilirsiniz. Aynı zamanda enerjiniz yüksek olacak ve verimli bir gün geçirebilirsiniz. İlişkilerinizde ise sevdiklerinize zaman ayırmak ve onlarla keyifli vakit geçirmek size iyi gelebilir.
Tabii ki! Bugün Boğa burcu için romantik ilişkilerde duygusal derinliğin artabileceği bir gün olabilir. Sevdiklerinizle daha fazla vakit geçirmek ve duygularınızı paylaşmak size iyi gelebilir. İş hayatınızda ise hedeflerinize odaklanmalı ve sabırla ilerlemelisiniz. Maddi konularda dengeli harcamalar yapmak önemli olacaktır. Sağlık açısından ise beslenmenize dikkat etmek ve düzenli egzersiz yapmak faydalı olacaktır.
Merhaba! Bugün, duygusal konularda hassas olabilirsiniz. İçsel dünyanıza yönelerek kendinize zaman ayırmak iyi gelebilir. Sevdiklerinizle iletişiminizi kuvvetlendirmek için fırsatlar bulabilirsiniz. Kendinizi ifade etmekten çekinmeyin ve duygularınızı paylaşın. İyi bir dinlenme ve huzur dolu bir gün dilerim.
Bugün duygularınızı daha fazla ifade etme ihtiyacı hissedebilirsiniz. İletişim konusunda daha açık ve net olmak size olumlu sonuçlar getirebilir. Ayrıca içsel gücünüzü ve yaratıcılığınızı ortaya koymak için uygun bir gün olabilir. İlişkilerinizde samimi ve anlayışlı olmaya özen göstermek sizi daha fazla yakınlaştırabilir. Değişimlere açık olun, hayatınıza pozitif enerji çekecek fırsatlar gelebilir.
Tabii ki! Bugün, Başak burcundaki insanlar için mantıklı ve analitik düşünme yeteneklerinizle ön plana çıkabileceğiniz bir gün olabilir. Detaylara odaklanmak ve planlarınızı titizlikle uygulamak sizin için faydalı olacaktır. Aynı zamanda, sağlık ve günlük rutinlerinize özen göstermenizde yarar var. İletişim konularında hassasiyet göstermek ve detaycılığınızı olayları abartmadan ifade etmek önemli olacaktır. Bugün, temkinli olmak ve sorumluluklarınızı yerine getirmek sizi olumlu etkileyebilir.
Merhaba! Bugün sakin ve dengeli bir gün seni bekliyor olabilir. İletişim konularında başarılı ve uyumlu olabileceğin bir gün geçirebilirsin. Kendini dengede tutarak ani kararlar vermekten kaçınmalı ve detaylara dikkat etmelisin. İlişkilerinde daha anlayışlı ve uyumlu olmaya gayret etmen faydalı olacaktır. Keyifli bir gün geçirmeni dilerim!
Bugün duygularınızı daha fazla dışa vurabileceğiniz bir gün olabilir. Karşınızdaki insanlara açık ve net bir şekilde hislerinizi ifade etmekten çekinmeyin. Ayrıca, güçlü sezgilerinizin rehberliğinde hareket ederek karşınıza çıkan fırsatları değerlendirebilirsiniz. İçsel gücünüzü kullanarak hedeflerinize doğru ilerlemeye devam edin.
Arkadaşlarınıza ve aile üyelerinize ne planladığınızı ve nereye gittiğinizi bildirin, ardından onları geziye katılmaya davet edin. Bugünün Venüs-Mars bağlantısı, diğer insanları planlarınıza dahil ederek bazı ciddi liyakat puanları kazanabileceğiniz anlamına gelir.
Merhaba! Oğlak burcunu temsil eden gün için detaylı bir günlük burç yorumu hazırlayamam ancak genel bir bakış sunabilirim. Bugün, disiplinli ve kararlı bir şekilde hedeflerinize ilerlemek için harekete geçebilirsiniz. Sorumluluklarınızı yerine getirerek başarıya ulaşabilirsiniz. İletişim konularında dikkatli olmanızda fayda var. Kendinize zaman ayırmayı ihmal etmeyin ve içsel dengeyi korumaya özen gösterin. Umarım bugün keyifli ve verimli geçer.
Bugünün Venüs-Mars bağlantısı, haritanızın en dinamik iki açısını kesiyor, bu nedenle yaratıcı bir çabada başarılı olmak istiyorsanız, şimdi ona en iyi şansı vermenin tam zamanı. İnsanların fikirlerinize ne kadar açık olduklarına şaşırabilirsiniz.
Bugün duygusal olarak daha hassas olabilirsiniz. İnsanlarla iletişimdeki inceliğiniz sayesinde yanınızdakilere destek olabilir, onları rahatlatabilirsiniz. Ancak, kendi duygusal ihtiyaçlarınızı da göz ardı etmemelisiniz. İçsel dengeye odaklanmak ve kendinize zaman ayırmak için fırsatlar yaratın. Enerjinizi doğru yönlendirmek, hobilerinize zaman ayırmak veya rahatlama teknikleri kullanmak size iyi gelecektir. Kendinizi yeniden motive etmek için yapıcı düşüncelere odaklanın ve geleceğe umutla bakın.
1
2
3
4
5
6
