‘The Queen’s Gambit’

‘The Queen’s Gambit’

Satrancı yeniden sevdiren kadın:

Walter Tevis’in aynı adlı romanından uyarlanan 7 bölümlük Netflix dizisi “The Queen’s Gambit” genç bir satranç dehasının hayatına odaklanıyor. Türkiye’de en çok izlenen Netflix dizileri arasına giren “The Queen’s Gambit”in odağındaki Beth Harmon’ı genç oyuncu Anya Taylor-Joy canlandırıyor.

Satrancı yeniden sevdiren kadın: 'The Queen's Gambit'

Gençlik yıllarında satranca bir süre kafayı takmış, Tepebaşı’ndaki Satranç Derneği’ne ara ara gidip, bir kaç turnuvaya katılmış biri olarak “The Queen’s Gambit”in beni özellikle cezbettiğini saklayacak değilim. Ama ilk yaptığım şey satrancı konu alan (ya da içinde satranç geçen) tüm film ve dizilere uyguladığım basit bir testti. Şöyle; satranca dair ilk öğrendiğim şeylerden biri tahtanın başına oturduğunuzda sağ alt köşedeki karenin beyaz olması gerektiğidir. Ve inanır mısınız bu ayrıntıyı öyle herkes bilmez ve izlediğim sayısız film ve dizide bu test çoğunlukla o dizi ya da filmi çekenlerin satrançla olan alakalarının ve satranca dair bilgilerinin gerçek bir göstergesi olmuştur. O kadar çok yanlış yakaladım ki geçen yıllar boyunca, bazı filmlerden soğuduğumu bile hatırlıyorum sırf bu yüzden. Ve fakat “The Queen’s Gambit”in 7 bölümü boyunca hemen her sahnede uyguladığım bu test bir kez bile yanlış çıkmadı ve bu da benim diziyi ayrıca sevmeme ve en azından işin bu kısmıyla ilgilenen kişi ya da kişileri özel olarak takdir etmeme sebep oldu. Bunu bir kenara koyalım öncelikle.

 

POLGAR, FISCHER, KASPAROV VE DİĞERLERİ

Satranç meraklıları bana katılacaktır; kadın satranççı denince akla gelen ilk isim Macar Büyükusta Judit Polgar’dır. 15 yaşında Büyükusta ünvanını alarak o zaman için bir rekora imza atan (ki bir önceki rekor Amerikan satrancının en büyük efsanesi Bobby Fischer’a aitti) ve aralarında Kasparov, Karpov, Spassky, Carlsen, Anand gibi isimlerin de olduğu birçok şampiyonu yenme başarısı gösteren Judit Polgar Netflix dizisi “The Queen’s Gambit” için bir ilham kaynağı mıdır diye merak etmedim değil açıkçası, ama dizinin uyarlandığı roman 1983’te yayımlanmış olduğu için bu ihtimali hemen bıraktım bir kenara, zira Polgar Büyükusta olduğunda 1991 yılıydı ve roman çıkalı yıllar olmuştu. Zaten romanın yazarı Walter Tevis de ilham kaynaklarının Bobby Fischer, Boris Spassky ve Anatoli Karpov gibi isimler olduğunu açıklamıştı romanın önsözünde. Bu arada şunu da hemen not olarak düşeyim, Tevis 1984 yılında, yani romanın yayımlanışından bir yıl kadar sonra hayata veda etmiş, 56 yaşında. Ayrıca bilmeyenler için ekleyeyim, Walter Tevis başrolünü Paul Newman’ın üstlendiği “The Hustler” (ki bu da bilardo sporu üzerine yapılmış en etkileyici filmlerdendir) ve devamı niteliğindeki “The Color of Money” (bunda da Paul Newman başrolü Tom Cruise ile paylaşmıştı) filmlerinin kaynak romanlarının da yazarı. Tevis’in sinemaya uyarlanan bir diğer romanının da “The Man Who Fell to Earth” olduğunu söylersem belki kafanızda daha bütünlüklü bir portre oluşur.

 

TAHTADA VE DIŞINDA SOĞUK SAVAŞ

Deha ve bağımlılık ikilisi üzerine çokça kafa yorduğu belli olan Walter Tevis’in aynı adlı romanından uyarlanan “The Queen’s Gambit” küçük yaşta yetimhaneye verilen ve buradaki hademeden 9 yaşında satranç öğrenen Beth Harmon’ın hikâyesini anlatıyor. Tevis’in romanı yazarken önemli ilham kaynaklarından biri olan Bobby Fischer ve onun 1972’de Dünya Şampiyonluğu için Rus satranççı Boris Spassky ile yaptığı Dünya Satranç Şampiyonluğu ünvan maçı tarihteki en heyecan verici gerçek hikayelerden biridir şüphesiz. “The Queen’s Gambit” gerçi 50’li ve 60’lı yılları konu ediniyor ve elbette soğuk savaş zamanı olduğu için bu politik atmosfer de kendini alttan alta hissettiriyor. Fischer da bilindiği gibi soğuk savaşın etkisinden pek çıkamamış, akli dengesi gitgide bozulduğu gibi satrançta ona büyük zaferler getiren deha düzeyindeki zekası bir süre sonra akılalmaz komplo teorileri üretmeye başlamıştı. Neyse ki “The Queen’s Gambit” işin bu yanını çok fazla vurgulamak yerine daha çok bağımılık meselesi üzerine yoğunlaşmış ve çok daha doğru bir yaklaşımla merkeze bir kadını koyarak tüm hikayeye farklı bir ton kazandırmış. Özellikle romanın yazıldığı yıllarda ve öncesinde satrançta kadınların neredeyse hiç ciddiye alınmadığı düşünülürse Tevis’in herhangi bir erkek satranççı yerine Beth Harmon gibi kadın bir karakteri kahramanlaştırması o gün olduğu kadar bugün de son derece anlamlı. 90’lardan bu yana Judit Polgar önüne gelen erkek satranç ustasını yenerek cinsiyet eşitsizliği meselesini en azından satranç sporunda yerle bir etti belki ama başka birçok alanda bu eşitsizlik sürüyor ve böylesi ilham verici kahramanlara hala ihtiyaç var. Bu anlamda satrancı yeniden sevdiren kadın olarak gündeme gelen Beth Harmon birçok genç kadını ve erkeği bu spora yöneltecektir ve satranç muhtemelen yeni bir popülerlik kazanacaktır diye düşünüyorum.

 

SATRANCIN ZİRVESİNDEKİ KADIN

Bert Harmon’ın satrançla tanıştığı yıllarda hemen hemen eşzamanlı olarak ilaç bağımlılığı edinmesi (kaldığı yetimhanede ona verilen haplarla başlayan bir alışkanlık) ve sonrasında alkol bağımlılığı ile bunu iyice ilerletmesi aslında dizinin ana çatışmasını oluşturuyor. Çok küçük yaşta annesini kaybeden Beth yetimhaneden sonra bir ailenin yanına evlatlık olarak verilir tüm enerjisini satranca vermeye başlar. Önce katıldığı okul turnuvasını kazanır ve ardından eyalet çapında bir şampiyonluk elde eder. Bu aşamada onun bu yeteneğini ve bu yeteneğin maddi kazanç boyutunu gören üvey annesi menajerliğini üstlenecek ve genç kızı birçok turnuvaya sokacaktır. Beth Harmon artık ABD çapında ünlenmiştir ve tek hedefi dünyanın en büyük satranç ustası olarak kabul edilen Rus (ya da Sovyet, tarih algınıza göre değişir) satranç şampiyonu Vasily Borgov’u alt etmektir. Toplam 7 bölümlük bir mini dizi olan (yani devamı gelmeyecek, boşuna heveslenmeyelim) “The Queen’s Gambit” dünya şampiyonluğu ünvan maçının yapılacağı gün başlıyor ve zamanda geri dönerek Beth’in çocukluğundan itibaren tüm hikayeyi kronolojik olarak anlatıyor. Dizinin işçiliği (sanat yönetimi ve yapım tasarımıyla dönem atmosferini yaratmadaki ustalığı) birinci sınıf doğrusu ve Tevis’in romanını senaryolaştırarak dizinin yönetmenliğini de üstlenen Scott Frank’in her iki alandaki mahareti de yadsınacak gibi değil. Tüm bunlara Beth Harmon’a can veren Anya Taylor-Joy’un müthiş performansı da eklenince ortaya tüm dünyada izleyicilerin favorisi olan bir iş çıkmış.

 

İster feminist bir okuma yapın isterseniz de bireyin kendi trajik varoluşunun üstesinden gelmek için verdiği mücadelenin bir izdüşümü olarak yorumlayın; “The Queen’s Gambit” hem ele aldığı meseleyi farklı boyutlarıyla izleyiciye sunan hem de bunun gerilimi, entrikası, duygusal iniş çıkışları gibi unsurlarını gerekli dozlarla veren birinci sınıf bir izlence. Bir oturuşta bitirmek de mümkün elbette ama biraz tadını çıkararak, arada bir kaç parti satranç oynayarak ve dizide adı geçen büyük satranç efsaneleri hakkında okumalar yaparak izlemek sanki çok daha keyifli olur, bizden söylemesi.

Sosyal Medyada Paylaşın:

Düşüncelerinizi bizimle paylaşırmısınız ?

  • Koç
  • Boğa
  • İkizler
  • Yengeç
  • Aslan
  • Başak
  • Terazi
  • Akrep
  • Yay
  • Oğlak
  • Kova
  • Balık
KOÇ BURCU YORUMU

Bugün iletişim konularında dikkatli olmalısınız, ani tepkiler vermektense sakin kalmaya çalışın. İş hayatında yaratıcı fikirlerinizle fark yaratabilirsiniz. Sevdiklerinizle keyifli vakit geçirmek için fırsat bulabilirsiniz. Sağlığınıza özen göstermeye devam etmelisiniz. Ufak tefek aksiliklere aldırış etmeden, kendinizi motive ederek güzel bir gün geçirebilirsiniz.

BOĞA BURCU YORUMU

Merhaba! Bugün, Boğa burcu için iletişim alanında aktif olabilirsiniz. Fikir alışverişi yapmak, yeni insanlarla tanışmak ve bilgi paylaşımında bulunmak için uygun bir gün olabilir. Duygularınızı net bir şekilde ifade etmekten çekinmeyin. İlişkilerinizde samimiyet ve dürüstlük ön planda olmalı. Kendinizi ifade etmek konusunda cesur adımlar atabilirsiniz. Eğitim, seyahat veya yeni bir konuyu araştırma konularında şanslı olabilirsiniz. Keyifli bir gün geçirmeniz dileğiyle!

İKİZLER BURCU YORUMU
YENGEÇ BURCU YORUMU

Merhaba! Bugün duygusal olarak biraz hassas olabilirsiniz. Kendinizi biraz kırılgan hissedebilirsiniz ve bu durum sizi üzer. Ancak sevdiklerinizle olan iletişiminiz bugün çok önemli olacak, onlara açık olmaktan çekinmeyin. İş hayatınızda ise dikkatinizi dağıtabilecek unsurlardan uzak durmaya çalışın ve odaklanmanız gereken konulara odaklanın. Sağlık açısından ise stresle baş etmek için rahatlatıcı aktiviteler yapmak size iyi gelebilir. Sevgiler!

ASLAN BURCU YORUMU

Bugün, Aslan burcu için iletişim yeteneklerinizin ön plana çıkacağı bir gün olabilir. İnsanlarla daha kolay etkileşimde bulunabilir, fikirlerinizi net bir şekilde ifade edebilirsiniz. Ayrıca bu enerji, sosyal çevrenizdeki ilişkileri güçlendirmenize ve yeni insanlarla tanışmanıza olanak sağlayabilir. Kendinize olan güveniniz artarken, hedeflerinize odaklanarak projelerinizi ilerletebilirsiniz. Aşk hayatınızda da romantik ve tutkulu bir gün geçirebilirsiniz.

BAŞAK BURCU YORUMU

Bugün detaylara odaklanmak ve işlerinizi düzenlemek için uygun bir gün olabilir. Mantıklı ve analitik düşüneceğiniz bu dönemde projelerinizi planlamak ve detayları gözden geçirmek için fırsat bulabilirsiniz. İş hayatınızda disiplinli ve düzenli olmanız gereken bir zaman dilimindesiniz. Sağlığınıza dikkat etmekte, düzenli olarak egzersiz yapmakta ve beslenmenize özen göstermekte fayda var. Aşk hayatınızda ise partnerinizle iletişiminizi güçlendirmek için romantik anlar yaratabilirsiniz. Unutmayın, aşk her detayda gizlidir.

TERAZİ BURCU YORUMU

Merhaba! Bugün Terazi burcu için ilişkilerde denge kurmak ve iletişimi kuvvetlendirmek önemli olabilir. Kendinizi ifade etmek ve duygularınızı açıklamak için uygun bir gün olabilir. Özellikle iş ilişkilerinde anlaşmazlıkları çözmek ve ortaklıkları güçlendirmek için fırsatlar doğabilir. Keyifli ve dengeli bir gün geçirmeniz dileğiyle!

AKREP BURCU YORUMU

Bugün, duygusal ve ilişkisel konularda kendinizi daha hassas hissedebilirsiniz. İlişkilerinizde derinlemesine iletişim kurmaya ve duygularınızı paylaşmaya yönelik bir enerji hissedebilirsiniz. Güvendiğiniz kişilerle açık ve samimi konuşmalar gerçekleştirebilir, duygularınızı ifade edebilirsiniz. Ancak, abartılı tepkilerden kaçınmak ve duygusal kararlar almaktan uzak durmak önemli olacaktır. Özellikle iş ve kariyerle ilgili konularda dikkatli olmalı, mantıklı ve planlı hareket etmelisiniz. Uyumlu bir gün geçirmeniz dileğiyle.

YAY BURCU YORUMU

Arkadaşlarınıza ve aile üyelerinize ne planladığınızı ve nereye gittiğinizi bildirin, ardından onları geziye katılmaya davet edin. Bugünün Venüs-Mars bağlantısı, diğer insanları planlarınıza dahil ederek bazı ciddi liyakat puanları kazanabileceğiniz anlamına gelir.

OĞLAK BURCU YORUMU

Bugün, kariyer ve iş hayatınızda hedeflerinize ulaşmak için kararlı ve disiplinli olmanız gereken bir gün olabilir. Özellikle detaylara dikkat etmeniz ve işlerinizi planlı bir şekilde ilerletmeniz başarı şansınızı artırabilir. Bugün, sorumluluklarınızı yerine getirirken sabırlı olmanız ve sabit fikirli olmaktan kaçınmanız önemli olacaktır. Ayrıca, sağlık konusunda da kendinize dikkat etmelisiniz. Uykunuzu düzenli bir şekilde almak ve beslenmenize özen göstermek bugün size iyi gelebilir.

KOVA BURCU YORUMU

Bugünün Venüs-Mars bağlantısı, haritanızın en dinamik iki açısını kesiyor, bu nedenle yaratıcı bir çabada başarılı olmak istiyorsanız, şimdi ona en iyi şansı vermenin tam zamanı. İnsanların fikirlerinize ne kadar açık olduklarına şaşırabilirsiniz.

BALIK BURCU YORUMU

Bugün duygusal olarak daha hassas olabilirsiniz. İnsanlarla iletişimdeki inceliğiniz sayesinde yanınızdakilere destek olabilir, onları rahatlatabilirsiniz. Ancak, kendi duygusal ihtiyaçlarınızı da göz ardı etmemelisiniz. İçsel dengeye odaklanmak ve kendinize zaman ayırmak için fırsatlar yaratın. Enerjinizi doğru yönlendirmek, hobilerinize zaman ayırmak veya rahatlama teknikleri kullanmak size iyi gelecektir. Kendinizi yeniden motive etmek için yapıcı düşüncelere odaklanın ve geleceğe umutla bakın.

  • ÇOK OKUNAN
  • YENİ
  • YORUM