Ne kadar yürek burkucu da olsa bir gerçek var: İpek üretimi, koza içerisindeki tırtıl ya da kelebeğin 110 dereceye kadar fırınlanarak ölmesine yol açan ve “böcek boğma” adı verilen yöntemle yapılıyor. “Hatay Sarısı” yönteminde ise kelebeğin, ördüğü kozayı delip dışarı çıkması sağlanıyor. Sarı ipek üretimi, Emel Duman’ın 1996 yılında şirket kurmasıyla başladı. Fırınlama yöntemi, az işçilikle üretime olanak sağladığından tercih ediliyor.

BARIŞ İPEĞİ

Emel Hanım’ın “Barış ipeği” diye tanımladığı tür tamamen emeğe dayalı ve zaman alan bir üretim şekli. İpekböceğinin doğal yaşam döngüsüne müdahale edilmeden üretim söz konusu. Hayvan haklarına son derece uygun. Barış ipeğinin annesi Duman, 3 bin ağaçla kurduğu dut çiftliğini her yıl yeni fidan dikerek 15 bin ağaca ulaştırmış.

“Hatay Gönüllüleri Konseyi Derneği” Başkanı Tahir Dönmezer de endemik bir tür olan Hatay Sarısı’nın Türkiye’de tescilli üç ırktan biri olduğunu hatırlattı. Ticari amaçlı üretimin dünya genelinde yüzde 95’ini beyaz kozanın oluşturduğunun altını çizen Dönmezer, kalan yüzde 5’lik kısımda, kendine özgü yerel ipekböceği ırkı olan Hatay Sarısı’nın da bulunduğunu vurguladı.

İLLE DE DUT

Türkiye’de ilk, dünyada ise Hindistan’dan sonra ikinci olarak kendilerinin sarı ipek üretimi yaptıklarını söyleyen Dönmezer, sözlerini şöyle tamamlıyor: “Bu ürünün bırakın Hatay’ı, Türkiye’nin sınırlarını aşması lazım. Her canlının yaşama hakkı var. Bu yüzden sarı ipeği korumak zorundayız. Yaklaşık 30 ürünün üretimi için 40 dut ağacı gerekiyor. 15 bin ağaçlık bir plantasyon hazırladık. Gelecek vaat eden bu ürünün masrafı fazla olduğundan, geliştirilebilmesi için devletin ve yerel yönetimlerin katkılarına gereksinim var.” l İSTANBUL