Dışarıda miyavlıyor; mutfak penceresinden sesini duyuyorum; bahçede olmalı, bizim daire birinci katta olduğu için bahçedeki sesler rahatlıkla evden duyuluyor.

Kedi yavrusu sürekli miyavlıyor; tüm acizliğiyle, muhtaçlığıyla. Bilmiyorum, ya birisi getirip bırakıp gitti, ya da bahçedeki birçok kediden biri yavruladı ve yavrusuna bakamıyor. Yukarıdaki komşu dışarıya su koyuyor, korunacak kutular koyuyor, ama başka kediler de orada kalmak istediğinden aralarına kavga çıkıyor ve bazı erkek kediler yavrular küçükken parçalıyor.

Bütün bunlar çevremde olup bitiyor ve ben tam anlamıyla çaresizlik yaşıyorum. Kendi başıma çözemeyeceğim kadar kapsamlı bir sorunla karşı karşıya geldiğimi düşünüyorum. Şöyle düşünüyorum: Diyelim bahçedeki sahipsiz kedileri besledim, baktım, semirdiler ve çoğaldılar. O zaman kedi çiftliğine dönecek bahçe ve bunu ben istesem dahi, apartman sakinleri istemez. Haklılar. Toplasam veterinere götürsem, tek başına yapılacak bir iş değil. Kediyi yakalamak, kafese koymak, veterinere götürmek, beklemek, sonra bakımını yapmak.. Haydi diyelim bizim apartman kedilerini kısırlaştırdım, ama sadece bizim bahçe değil ki, etraf sahipsiz kediyle dolu. Hepsiyle ilgilenmeyle kaktığında al sana bir proje, bilgi, zaman, emek ve takip gerekli. Ben ise zaman fakiriyim.

**

Apartmanın kuzeyindeki aşağıda yoldan yürüyorum; üç dört haftalık bir kedi yavrusu yoldan geçen bir arabadan canını zor kurtararak park etmiş bir arabanın altına kaçtı. Oradan sesini duyuyorum, boğuk bir miyavlama, korkuyla, tüm acizliğiyle miyavlıyor; kendini koruyacak bir kucağa ihtiyacı olduğu çok belli. Yapacağım bir şey olmadığına zaten karar vermiş durumdayım, içim burkularak yoluma devam ediyorum. O kedi yavrusunun gözüyle dünyaya bakıyorum ve kendi algılama düzeyimle karşılaştırıyorum. Ben ‘araba,’ ‘hız,’ ‘tehlike’ nedir biliyorum. Ayrıca, ‘bunlar neden böyle?’ onun da farkındayım, anlıyorum. ‘Araba nedir,’ biliyorum. ‘Yolda nerede, neden hızlı gidilir,’ biliyorum. ‘Nasıl tehlikeli olabilir,’ biliyorum. ‘Bütün bunlar ne zaman tehlikesiz, emniyetli olabilir,’ biliyorum. Kedi yavrusunun bunları bilmesi ve kendini ona göre ayarlaması mümkün değil. Varoluşunun potansiyeli bunu anlayacak şekilde yaratılmamış. Bu ortamda onun bir koruyucuya ihtiyacı var.

**

Evimin yakınında bir çocuk parkı var. Birçok anneler, babalar, büyükanne ve büyükbabalar çocuklarını getirmişler, çocuklar oynaşıyor. Etrafta gezen bir kedinin peşinde çocuk koşuyor, ‘koşma, kovalama, kedi şimdi seni tırmıklar, ısırır, hasta olur, ölürsün,’ diyor bir kadın. Bir erkek kediye bir tekme sallıyor, kedi canhıraş bir ses çıkarıp top gibi havada uçtuktan sonra, korkarak çalıların arasına karışıp yok oluyor. Çocuk korkuyla gözlerini açıp önce adama, sonra kadına, bakıyor. Bir başka kadın çocuğun üstünün kirlenmesini istemediği için sürekli onu toprak, kum ve çimenden uzak tutmaya çalışıyor. Ve bu arada sürekli söyleniyor. Mutsuz bir kadın. Bu arada bir büyüğün çocuğun eline vurmasından kaynaklanan şap, şap, şap sesleri duyuyorum ve bunu acıyla ağlayan bir çocuk sesi takip ediyor. Baktığımda öfkeli bir baba görüyorum. Konuşmak, anlatmak yok. Köpek hırlamasına benzer bir sesle, öfkeyle, bir daha yapmaması gereken bir şeyi tembihliyor. O an, bütün bunlar olurken, bu insanların – kediden korkutan kadın, kediye tekme atan adam, elini kirletme diyen kadın ve çocuğunun eline vuran adam – kötü niyetten değil, normal olarak doğal varoluşlarını yansıttıklarını biliyorum. Bildikleri doğru şeyleri yapıyorlar. Ve ben, o an, onlara gidip yaptıklarının yanlış olduğunu söyleyecek bir durumda değilim. Böyle yapmaya kalkarsam, bu davranışımdan hayır değil, şer çıkar. Deminden beri anlattığım ortamlar öğrenme amaçlı konuşmaların yapılmasına uygun ortamlar değil.

**

Bu çevrede büyüyen bir çocuğun hayvanlara duyarsız, empati yoksunu, kendini güçsüz hisseden, doğadan kopuk, güçlüden korkan, zayıfı umursamaz ya da ezen, soğuk, bıkkın, küskün ve öfkeli bir insan olarak yetişmesine hayret etmiyorum.

**

Peki, bütün bunların farkında olarak ben ne yapıyorum? Zamanımı daha bilinçli ve verimli bir şekilde kullanma azmim bileniyor. Daha bilinçli olarak okumaya, konferans ve seminer vermeye, danışmanlık yapmaya, televizyon programları yapmaya ve en önemlisi kitap yazmaya yönleniyorum.

Peki, yararı oluyor mu?

Bana gelen geri bildirimlere göre, evet. Buna inanmak istiyor, geleceğe umutla bakmak istiyorum. Biliyorum: insanın ve kültürün değişimi uzun ince bir yolda yolculuk; bu yolun kestirmesi yok.

Lütfen unutmayalım: Öfkenin olduğu yerde anlayış, anlayışın olduğu yerde öfke gelişemez.

Doğan Cüceloğlu (15.09.2013)