İstanbul Klasiklerle Buluşuyor başlığıyla duyurduğumuz 2022-2023 sezonu repertuvarının yeni oyunu Bir Halk Düşmanı, bir bilim insanı ve aydının, yalnız kalmak pahasına gerçekleri savunmak için verdiği mücadeleyi anlatıyor. Ibsen eleştirel gerçekçi bakış açısıyla sanayileşme ve olumsuz etkilerine insan odaklı bir bakış getirirken, aydının sorumluluğunu tartışıyor.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Şehir Tiyatroları, Henrik Ibsen’in yazdığı, Dilek Başak Carelius’un çevirdiği, Orhan Alkaya’nın yönettiği Bir Halk Düşmanı’nı seyirciyle buluşturuyor. Oyun, 5 Nisan 2023 Çarşamba günü 20:30’da Harbiye Muhsin Ertuğrul Sahnesi’nde prömiyerini yapıyor.
Kentin yegâne gelir kaynağı olan kaplıcalarla ilgili araştırmasından şüphelerini haklı çıkartan bir sonuç alan Dr. Stockman’ın mücadelesi, Ibsen’in güçlü kalemiyle, “halkın yararı” sayılan şeyin, çıkar prizmasında şekil değiştirmesini anlatan bir “mesel”e dönüşüyor.
Bilim İnsanı’ndan “Halk Düşmanı”na dönüşmek…
Dr. Stockmann, yıllar sonra döndüğü şehre faydalı olmak için heyecan duyan bir bilim insanıdır. Toplumu ilgilendiren farklı konularla araştırmalar yaparak, kamu yararına bunları paylaşmayı bir görev bilmektedir. Bir gün, kaplıcaların çevresinde kurulan tesislerin, kaplıca suyunu insan sağlığına zararlı hale getirdiğini gözlediğinde, bu bilgileri de rapora dönüştürür ve paylaşmak ister. Ancak başlangıçta yerel gazete dâhil yakın çevresinde kendisine destek sözü verenlerin, belediye başkanı ağabeyinin de çabasıyla aleyhine dönmesiyle, büyük bir mücadeleye başlar. Bu mücadele, aynı zamanda bilim insanın bir halk düşmana nasıl dönüştüğünün de ironik öyküsüdür.
Gerçek Bir Olay;
Dünyanın çevre kirliliği konusunda yazılmış ilk oyunu olarak anılan “Bir Halk Düşmanı” gerçek bir olaydan esinlenmiştir. Şimdi Çekya sınırları içinde bulunan Teplice kentinde görev yapan Dr. Eduard Meissner 1831 yılında bu kaplıca kentinde kolera hastalığına rast geldiğini belirtip şehrin karantinaya alınmasını ister. Bu haber üzerine kaplıcaların zengin misafirleri kenti terk ederler, ekonomik bir yıkıma uğrayan halkın öfkesi karşısında doktor ve ailesi kenti terk etmek zorunda kalırlar.
Endüstri çağının eleştirisi
Norveçli oyun yazarı Henrik Ibsen, çağdaş tiyatronun kurucu ve öncü isimlerinden biridir. Ve oyunlarını eleştirel gerçekçi bir bakış açısıyla yazmıştır. Gerek oynandığı dönemde ve daha sonraları her zaman yazdığı oyunlar farklı kesimlerden tepki gören Ibsen, Bir Halk Düşmanı’nda, endüstri çağının ve sonuçlarının eleştirisini bir kasaba ölçeğinde yapmıştır. Bir Halk Düşmanı, Ibsen’in on dokuzuncu yüzyıl sonlarında, sanayileşmenin çevre ve insan sağlığı üzerine olumsuz etkilerini merkeze alarak, bu gerçek karşısında “örgütlü kötülük” ve gerçeği savunan ve giderek bir aydına dönüşen bireyin yalnızlığını anlatıyor.
Bir “Klasik” daha seyirciyle buluşuyor
İstanbul Klasiklerle Buluşuyor başlığıyla duyurduğumuz 2022-2023 sezonu repertuvarının yeni oyunu Bir Halk Düşmanı, bir bilim adamı ve aydının, yalnız kalmak pahasına gerçekleri savunmak için verdiği mücadeleyi anlatıyor. Dr. Tomas Stockmann’ın halkın sağlığı adına, şehrin kaplıcalarının ıslahı için belediye başkanı olan abisi Peter’la çatışması, bir kez daha iyiyle kötünün mücadelesine dönüşüyor.
Dramaturgisini Sinem Özlek’in, müziğini Turgay Erdener’in, dekor tasarımını Tomris Kuzu’nun, kostüm tasarımını Duygu Can’ın, koreografisini Özge Midilli’nin, ışık tasarımını Murat İşçi’nin, efekt tasarımını Ersin Aşar’ın, liriğini Orhan Alkaya’nın, korepetitörlüğünü Burçak Çöllü’nün yaptığı; fotoğraflarını Sadi Ayan’ın çektiği oyunda Barış Çağatay Çakıroğlu, Burçak Çöllü, Cem Baza, Derya Yıldırım, Gökhan Mete, Hakan Arlı, Hazal Uprak, Mert Tanık, Müge Akyamaç, Rahmi Elhan, Tankut Yıldız rol alıyor.
