“Arrival”, “Sicario”, “Bladerunner 2049”un yönetmeni Denis Villeneuve, Frank Herbert’ın yazdığı dünyayı, insanları bekleyen tehlikeleri anlatan, ekosistemin ne denli önemli olduğunu, insanın doğayla uyum içinde yaşaması gerektiğini, sömürgeciliğin yok edici, kadınla erkeğin eşitliğini vurgulayan “Dune: Çöl Gezegeni” romanını 14 yaşındayken okuyup çok etkilenmiştir.

Dune’u 1965’te Mc Carthy-Cadı Avı döneminden sonra kaleme alan Herbert, fanatizmi de eleştirir. 20. yüzyılı saran soykırımların, sömürgeciliğin yarattığı kaos, 21. yüzyılda da ne yazık ki artarak sürmektedir. Bladerunner 2049’dan sonra sinemacı en büyük düşünü çekmeye girişir. Yapımcı şirket Warner’a iki şart koşar: Roman çok katmanlı ve karmaşık olduğu için Dune, iki bölüm olacak, çekimler gerçek mekânlarda yapılacaktır. 2021’de gösterime giren Dune 1’de, İmparator, baharat tarlalarındaki hasatı toplaması için Atreides Hanedanı Dük Leto’yu kum gezegeni Arrakis’e yollar.

Yüzyıllar boyunca baharat hasatçıları Fremenler’e ait olan bu yeri faşist, kan dökücü Harkonnenler istila etmiştir. Harkonnenler tuzak kurup dük ve adamlarını katlederler. Çöle kaçan dükün eşi Jessica ile oğlu Paul Fremenler’in yanına sığınırlar. Dune 2’de cesur, savaşçı Fremenler, seçilmiş kişi Paul’ün onları Yeşil Cennet’e götüreceğine inanırlar. Tümüyle 21. yüzyılı, günümüzü yansıtan romanı Villeneuve ırkçılık, sömürgecilik, yabancı korkusu-nefreti, dini güç, yozlaşma, köktendincilik, kapitalist açgözlülük, politik stratejiler, hesaplar, gizli dini örgütler, hükmetme-baskılama ilişkileri, ekolojik sorunlar, direniş, uygarlıkların doğuşunu, çöküşünü derin bir içerik, olağanüstü estetik bir görsellikle işler.

Doğanın eşsiz gücü Ürdün çölündeki sonsuzluğa uzanan uçsuz bucaksız manzaralar çok etkileyicidir. Filmin her sahnesinde doğanın eşşizliği, gücü duyumsanır, kaynakları insanlarca hızla tüketilen kum gezegeninin imdat çağrısı duyulur. Dune 2, daha ritimli, daha hareketli, daha tutkulu, daha duygusaldır. Paul Atreides ile Chani’nin aşkı odaktadır. Geniş planlar, devasa panoramalar, ufuk çizgileri, yakın plan yüzler izleyiciyi filmin içine alır. Hanedanların, komploların, kitlelerin içinde bireylerin öykülerini keşfederiz. Herkes kendini baş karakter olarak hisseder oysaki hepsi pastadan parça kapan piyonlar gibidir. Cenin, çöl faresi, yakın planlar, detaylar, engin çöl, dev kum solucanları, heybetli savaş gemileri mikrokozmostan makrokozmosa geçiş gibidir.

ÜÇÜNCÜ FİLM İÇİN İPUCU

Fremenler çöl, kum renginde, Harkonnenler siyah-beyazdırlar. Görüntü çalışması, yapım-ses tasarımları, kostümler, müzik (Hans Zimmer) olağanüstüdür. Kısa metraj Beep Beep’in (Chuck Jones/1952) ritminden, Arabistanlı Lawrence’tan (David Lean/1962), Günaha Son Çağrı’dan (Martin Scorsese/1988) esinlenen Villeneuve’ün Dune: Çöl Gezegeni 2’de Timothée Chalamet, Zendaya, Rebecca Ferguson, Javier Bardem, Léa Seydoux, Josh Brolin, Charlotte Rampling, Austin Butler, Dave Bautista, Stellan Skarsgard oynuyor. Finaldeki “Kutsal savaş” başlıyor anonsu, yakında Dune: Çöl Gezegeni 3’ün geleceğini açıklar.