1
Düşünür, entelektüel, oyuncu, yönetmen, eleştirmen, öğretmen, eğitmen, perdeci… Çehov’un “Bir Evlenme Teklifi” piyesinde Çubukof’a sık sık söylettiği gibi “ve daha bir sürü” Muhsin Ertuğrul. Çektiği ilk sesli filmimiz, ilk renkli film, ilk ortak yapım film, kurdurduğu ilk film yapım şirketi ile sinemamızın ilk yıllarına büyük emek verenimiz olan Muhsin Ertuğrul, yurtdışında ilk film çekenimizdir de. Yine de bu kültür insanımızın varlık nedeninin “tiyatro” olduğu yaşamöyküsüne atılacak kısa bakışla bile anlaşılabilir. Hem köklerine sımsıkı bağlı hem evrensel, işine tutkun bir hizmet insanıdır gördüğümüz.
Etik-estetik-adalet üçlüsünün en ete cana büründüğü yaşamöykülerinden biri de onunki desek, hiç de abartmış ol(a)mayız aslında. Tiyatronun meslek alanı olarak görülmediği, tiyatroya emek verenlerin toplumda saygı görmediği bir çağda, “ya ailen ya tiyatro” baskısına, tiyatro diyerek yanıt veren, elinde tek bir bavul, cebinde bir tiyatro bileti parası (Bunu, o parayı gıda ya da barınak için değil de oyun seyretmek için harcadığını anlatan belgeselden biliyoruz) bir daha dönmemek üzere ayrılan genç Ertuğrul’dan, kılı kırk yararak yetiştirdiği (Ayla Algan gibi) neslin son temsilcileriyle hâlâ tiyatromuza ışığını tutan Muhsin Ertuğrul’a… Yaratıcı, bilimsel, üretken, iyiyi, güzeli ve doğruyu gözeterek yaşanmış, sahneye adanmış bir ömür.
Öyküsünün Atatürk’le -bize aktarılan iki kez- kesişmiş noktaları da çok kıymetli. Atatürk’ün yönergesiyle Müslüman Türk kadını ilk kez sahneye Ertuğrul döneminde çıkar, (Afife Jale’den sonra devlet kararıyla) Bedia Muvahhit. Bunun öncesinde ise Ertuğrul, Türk kadınının neden sahneye çıkması gerektiğini, tiyatronun gerekleri açısından konuşma sanatına da bilimsel yaklaşımla sürekli dile getiren yazılar yazmıştır. Diğer anı ise Atatürk’ün haberli geldiği oyuna geç kalması, Ertuğrul’un da oyunu bekletmeyip tam zamanında başlatması.
Çağdaş Türk tiyatrosunun kurucusu Muhsin Ertuğrul, tiyatroyu yaşam sanatını oluşturacak bir meslek olarak benimsetmenin yanında Türk tiyatro kültürünü geliştirmeyi hedeflemiştir.
Öncelikle bölge konservatuvarları kurarak tiyatro kültürünü yerelden genele yaymayı, yerel yaşamdan piyesler yazılmasını, yerel değerlerden beslenen bir tiyatromuz olmasını istemiştir. Tiyatrolarda o bölgelerde doğup büyümüş insanların çalışmasını önermiştir ki yerel öğeler sahiplerince araştırılarak yorumlanıp tiyatroya, ulusal kültürümüze katılabilsin. Geleneksel tiyatromuzu yok saymamış, tam tersine ortaoyununun özelliklerini çağdaş tiyatroda kullanmayı amaçlamıştır. (Peter Brook’un “boş alan” ilkesi bizde zaten vardı.) Okulların gidemediği yere tiyatro gitsin, kahvehanelerde bile tiyatro yapılsın istemiştir. Eğer bu hedefler gerçekleşseydi salgın döneminde sıkıntı çeken tiyatro insanlarının özlük hakları çoktan belirlenmiş, hatta diğer sanat mesleklerinin özlük hakları da alınmış olurdu. Şu anki günlük yaşantımız bile farklı olabilirdi.
Tiyatroyu tüm öğeleriyle bütün görmüş, eleştiri, tasarım, piyes yazımı vb. her öğeyi özenle ele almıştır. Nâzım Hikmet’i, “Şairler çok iyi oyun yazarlar, sana yüzlercesinin adını verebilirim. Bir kere dene, sonra bırakamazsın sahne eserini” diyerek piyes yazmaya yüreklendirendir de.
Shakespeare’in Hamlet’e söylettiği “Doğduğu gün de bugün de tiyatronun asıl amacı nedir? Dünyaya bir ayna tutmak, iyilerin iyiliklerini, kötülerin kötülüklerini göstermek, çağımızın ne olup ne olmadığını ortaya koymak” sözünün hayat bulmuş halidir Muhsin Ertuğrul.
Saygıyla… Sanata evet.
Sevgili Koç burçları, bugün uzun süredir üzerinde çalıştığınız bir projeye dair yeni bir atılım yapacaksınız. Özellikle hayallerinizi ertelememeniz gereken bir süreçtesiniz. Kendinizi en iyi şekilde ifade etmek adına biraz daha sakin kalmalısınız. Sizi ilerlemeye teşvik edecek bir enerjiye sahipsiniz.
Sevgili Boğa burçları, bugün hedeflerinizde büyük bir ilerleme kaydedeceksiniz. Net bir karar vermeden önce çevrenizde oluşan yanlış anlaşılmaları gidermek için adım atmalısınız. Aksi halde büyük bir kaousun ortasında kalarak seçim yapmak zorunda hissedebilirsiniz. Geçmişteki örümcek ağlarını temizlemeden önce ilerleme kaydetmeye çalışmayın bile.
Sevgili Yengeç burçları, bugün adımlarınızı daha temkinli bir şekilde atmalısınız. Bu sürede risk almaktan çekinebilirsiniz. Hayatınızı birdenbire tersine çevirebilecek bir maceraya balıklama atlamamaya özen göstermelisiniz. Havada kendinizi keşfetmenizi sağlayan güzel bir enerji var. Bu enerji sizin için yabancı olsa da onu kucaklamalısınız.
Sevgili Aslan burçları, bugün iletişim becerilerinize her zamankinden daha fazla güvenmelisiniz. İletişim yetenekleriniz sayesinde zorlandığınız konuların üstesinden kolaylıkla geldiğinizi fark edeceksiniz. Unutmayın tüm kapıların anahtarları sizde! Doğru anahtarı bulun ve kilidi açın.
Sevgili Başak burçları, bugün kendinizi sıkışıp kalmış gibi hissedebilirsiniz. Belki de mevcut rutininize zincirlenip kalmış hissediyorsunuz. Hayatınıza yeni bir heyecan ve düzen getirmenin zamanı geldi! Küçük değişikliklerin etkisine inamayacaksınız.
Sevgili Terazi burçları, bugün hayatınızı her yönden değerlendirdiğiniz ve kendinizle alakalı yeni cevaplar aradığınız bir gün olacak. Kendinizi anlama konusunda zorluk yaşayabilirsiniz. Ancak olayları olumlu bir şekilde değerlendirmeye ve karar vermeden önce daha emin adımlarla ilerlemeye özen göstermelisiniz.
Sevgili Akrep burçları, enerjinizi dengeli bir şekilde kullanmalısınız. Özellikle duygusal yönünüz ve mantığınızı eşit bir terazide tutmayı başardığınızda kendinize olan güveniniz artacak. Kendinizle gurur duymak ve attığınız adımlarda yere daha sağlam basmanın zamanı! Arka planda çalışmak yerine kartlarınızı açık oynayın.
Arkadaşlarınıza ve aile üyelerinize ne planladığınızı ve nereye gittiğinizi bildirin, ardından onları geziye katılmaya davet edin. Bugünün Venüs-Mars bağlantısı, diğer insanları planlarınıza dahil ederek bazı ciddi liyakat puanları kazanabileceğiniz anlamına gelir.
Sevgili Oğlak burçları, bugün yardım istemek konusunda kafanız biraz karışmış olabilir. Başkaların yardım etmeniz gereken bir gün olabilir. Özellikle çevrenizdeki insanların sizden yardım talebinde bulunmasıyla şaşkınlık yaşayabilirsiniz. Diğer insanların isteklerine cevap verirken kendinizi unutmamalısınız.
Bugünün Venüs-Mars bağlantısı, haritanızın en dinamik iki açısını kesiyor, bu nedenle yaratıcı bir çabada başarılı olmak istiyorsanız, şimdi ona en iyi şansı vermenin tam zamanı. İnsanların fikirlerinize ne kadar açık olduklarına şaşırabilirsiniz.
Sevgili Balık burçları, bugün etrafınızda gelişen potansiyel çatışmalara fazla kapılmamaya çalışın. İşiniz, olayları yatıştırmak ve duruma daha pratik bir bakış açısı getirmektir. Adımlarınızı sorgulayarak atın.
1
2
3
4
5
6
