1
Cibali Tütün Fabrikası II. Abdülhamid tarafından döneminin ünlü mimarı Alexandre Vallaury’e Haliç’te Reji İdaresi adına yaptırılmış. Önce Fransızlar sonra Osmanlı tarafından işletilmiş, 1925’te millileştirilmiş ve Tekel Yönetimi tarafından da 1990 yılına kadar üretime devam ettirilmiş, ama sonra kaderine terk edilmiş.
Demirel tarafından rahmetli iş insanı Kadir Has’a üniversite kurması için tahsis edilmişti. Binaya yapılan restorasyon çalışmaları sırasında ortaya çıkan kalıntıların Seferiko Sarnıç’ı olduğu saptanınca bu tarihi bölüm üniversite tarafından kültüre ve sanata adanmış. İşte Kadir Has Üniversitesi’nin, Rezan Has Müzesi olarak anılan bölümünün öyküsü.
Göbeklitepe’nin bize öğrettiği, Anadolu’da medeniyetin günümüzden 12 bin 500 yıl öncesine kadar dayandığı. Rezan Has Müzesi’nin (RHM) yeni sergisi “Gündelik Yaşamın Arkeolojisi”, bizi milattan önce 6500-7 bin yılına kadar geriye götürüyor. Günlük yaşamımıza giren mutfak eşyaları, takılarımız, savaşta kullandığımız silahlar ya da inançlarımız ile ilgili ne varsa 8500-9 bin yıldan fazla nasıl bir evrim sonunda bize kadar ulaştıklarını görüyoruz bu sergide. Anadolu Uygarlıklarının nasıl uygarlık olduklarını, bir ölçüde…
Sergiyi restoratör ve arkeolog Mehmet Ayrancı ve RHM Koordinatörü Zeynep Çulha ile geziyoruz.
Burada sergilenen eserlerin çoğunun hukukçu, koleksiyoner ve tematik müze kurucusu Haluk Perk tarafından bağış yoluyla RHM’ne geçtiğini öğreniyoruz. Sergi tarihöncesinden başlayarak zaman şeridi gibi ilerliyor. MÖ 8000-5500 arasında yaşandığı düşünülen Neolitik Dönem ile başlıyoruz. İnsanlar yerleşik döneme o zaman diliminde geçmeye başlamışlar. Tarıma geçiş de çanak çömlek yapımını getirmiş. Henüz toprağa şekil verecek torna bulunmadığından pişmiş toprak elle biçimlendirilmiş ve basitçe pişirilmiş. Avcılıkta kullanılan kesiciler, el baltaları, sapan taşları, ok uçları, idoller, bu dönemin temsilcileri. Hatta madenin keşfiyle değiş tokuş ve envanter tutma alışkanlıkları da başlamış. Arpa teslimatıyla ilgili bir tabletin üzerinde hiyeroglif-resim yazısıyla “4 buğday tanesi gümüş hesabıyla” kaydı düşülmüş (4 buğday tanesi gümüş 240 gr. ediyormuş). Tunç Çağı’na geldiğimizde (MÖ 3500-1200) Anadolu’da etrafı surlarla çevrili kent yerleşimlerinin bulunduğunu pişmiş topraktan yapılı maketlerden anlıyoruz. Anadolu bu dönemde sadece Asurlu tüccarlarla tanışmıyor, yazı ile de haberleşiyor. Bunu da mühürlerden ve çeşitli kazılarda bulunmuş tabletlerden anlıyoruz. Çift katlı seramik tapınak maketinin alt ve üst kat kapılarının iki yanında doğurganlığı simgeleyen ayakta duran, iki eliyle göğüslerini kapatan kadın tanrıçalar var.
Sergide, Demir Çağı (MÖ 1200-330) metal kemerler, saç tokaları, bilezikler, kolyeler, kenarları işlemeli bakraçlar, fibula denilen çengelli iğne tarzı iğnelerle temsil ediliyor. Artık Doğu’dan Batı’ya doğru ilerliyoruz Anadolu’da. Zaman da milada doğru yaklaşıyor.
Yunanistan ve Adalar üzerinden gelen göç dalgalarıyla kent devleti denilen siyaseten ve ekonomik olarak özgür olan küçük devletler görüyoruz. Anadolu’nun batısı böylece Yunan etkisine giriyor. Karşımıza süslü püslü, üzeri mitolojik figürlerle bezeli seramikler çıkıyor bu vitrinde. Kalıba dökülü kaplar bize seri üretime geçildiği bilgisini de veriyor. Tabii tiyatro maskeleri, kalıplı kandiller, miğferler hep bu döneme ait. Milattan sonra 499 yılına kadar uzanan Roma Dönemi mermere oyulmuş atlı tanrı adakları, olta iğneleri, yün eğirmek için iğ, balmumu tabletlere yazı yazmak için kullanılan metal kalemler, mezar stelleri, parfüm şişeleri, cam işleri ile temsil ediliyor.
Aşık kemiği ve tavla zarları da oyunlar hakkında bilgi veriyor. MS 4. yüzyıl ile 15. yüzyıl arası Bizans eserleri arasında nazara, göze karşı ve sağlığı korumaya yönelik tılsımlar ve muskalar var vitrinlerde.
Roma döneminin banyo alışkanlığını taşınabilir ve kenarlarında kulpları olan bronzdan yapılmış kocaman bir küvet ile gözümüzde canlandırıyoruz. RHM Gündelik Yaşamın Arkeolojisi sergisinde Selçuklu Dönemi’ni (MS 9-13. yüzyıl) temsilen tepsiler, parfüm şişeleri, kemer tokaları, mataralar, üzeri motifli pişmiş topraktan objeler ve turkuvaz sırlı panolar ve çeşit çeşit kandiller sergileniyor. Rezan Has Müzesi’nde 31 Mayıs 2021’e kadar açık kalacak olan bu sergi, Anadolu’nun 9 bin yıllık geçmişine bir pencere açıyor.
Sevgili Koç burçları, günün pozitif enerjisinin sizi geçmesine izin vermeyin. Tutunabilir ve çoğu kişiden daha fazla yararlanabilirsiniz, bu yüzden kendinizi hayatın akışına bırakın. Sorunları düşünmeyi bırakın ve harekete geçin. Bir tarafla veya diğer tarafla sınırlı olduğunuzu hissetmek yerine, konunun her iki tarafının en iyi yönlerini ele alın.
Sevgili Boğa burçları kendi kurallarınızı oluşturmak isteyebilirsiniz, çünkü önünüzdeki kurallardan gerçekten memnun olmayabilirsiniz. Siz ve çevrenizdeki insanlar için tüm sonuçları değerlendirmeden kurallara dair yeni çıkarımlar yapmamaya özen gösterin. Elbette, bazı şeylerin doğru olmadığını düşünüyorsanız, onları değiştirmek için adımlar atın. Geleneksel kısıtlamalar içinde kalmanız için hiçbir neden yok.
Sevgili Yengeç burçları normal rutininizin dışına çıkmak ve çevrenizde neler olup bittiğini görmek için biraz zaman ayırın. O kadar odaklanmış ve belirli bir hedefe o kadar yönelmiş olabilirsiniz ki, dünyanın geri kalanını hesaba katamayabilirsiniz. Bu dış enerjilerin kendi küçük kompartımanında yaptıkların üzerinde büyük bir etkisi olduğunun farkında bile olmayabilirsiniz.
Sevgili Aslan burçları, başkalarının çemberlerinde kalmak zorunda hissetmemelisiniz. Birinin sizden bir şey yapmanızı istemesi, mecbur kalacağınız anlamına gelmez. Başkalarının eğlenmesi için değil, kendiniz için isteklerinizi gözden geçirin. Özgürlük sizin için etkili bir kelime, bu yüzden bu hakkı hayatınızın her alanında uyguladığınızdan emin olun. Bunu sizin için başka kimsenin yapmayacağını unutmayın.
Sevgili Başak burçları, bilinçsizce hareket ediyor olabilirsiniz. Aniden bir görevin yarısına gelirsiniz ve en baştan başlayarak gerçekten neyi başarmayı umduğunuzu merak edersiniz. Enerjiniz ve onu nasıl kullandığınız konusunda daha bilinçli olun. Değerli kaynaklarınızı uzun vadede gerçekten önemli olmayan şeylere israf ederek kendi ayağınıza sıkmadığınızdan emin olun.
Sevgili Terazi burçları bugün sizi zor durumlardan kurtarmak için şansınıza güvenebilirsiniz. Bu, sonuç hakkında çok fazla endişelenmeden kendinizi öne atabileceğiniz bir gün. Sizin tarafınızda şu anda göremeyebileceğiniz çok fazla pozitif enerji var. Üstlendiğiniz her şeyin uzun vadede sizin için tesadüfen işe yarayacağına güvenin.
Sevgili Akrep burçları, sizi hazırlıksız yakalayan insanları ve durumları savuştururken gardınızı almış olabilirsiniz. Arkasını göremeyeceğiniz kadar büyük duvarlar örerken dikkatli olun. Başkalarının girmesine izin vermeyen bir kale inşa etmenin tehlikesi, dışarı bakmanızı zorlaştırmasıdır. Kendinizi dış dünyadan ayırmamak için bir duvarı daha kısa bırakın.
Arkadaşlarınıza ve aile üyelerinize ne planladığınızı ve nereye gittiğinizi bildirin, ardından onları geziye katılmaya davet edin. Bugünün Venüs-Mars bağlantısı, diğer insanları planlarınıza dahil ederek bazı ciddi liyakat puanları kazanabileceğiniz anlamına gelir.
Sevgili Oğlak burçları, etrafınızdaki eylemlerin bencil amaçlarla beslendiğini hissedebilirsiniz. Neler olup bittiğini gerçekten gören tek kişi siz olabilirsiniz. Kendinizi insanlara tepeden bakan bir dağ gözlemcisi gibi hissediyorsunuz. Durumun politikasını anlıyorsunuz, ancak yüksek bakış açınızdan etkili bir değişiklik uygulamak için kendinizi güçsüz hissediyorsunuz. Verileri şimdi toplayın ve daha sonra harekete geçin.
Bugünün Venüs-Mars bağlantısı, haritanızın en dinamik iki açısını kesiyor, bu nedenle yaratıcı bir çabada başarılı olmak istiyorsanız, şimdi ona en iyi şansı vermenin tam zamanı. İnsanların fikirlerinize ne kadar açık olduklarına şaşırabilirsiniz.
Sevgili Balık burçları, bazı planlarınızı bilinçli olarak bırakmanız gerekebilir. Beklenmeyen unsur size biraz yardımcı olabilir, bu yüzden onu uzak tutmaya çalışmak yerine onunla birlikte hareket edin. Olayların doğal akışı sizi daha özgür bir yere götürmeli. Tamamen mantık gibi zihinsel süreçlere güvenmek yerine hayal gücünüzü kullanın.
