Cumhuriyetimizin güneşi Köy Enstitüleri 81 yaşında

Cumhuriyetimizin güneşi Köy Enstitüleri 81 yaşında

17 Nisan 1940… Atatürk’ün gösterdiği çağdaş medeniyetler hedefine ulaşmak için önemli bir adım atıldı. Köy Enstitüleri açıldı. Enstitüler, açık kaldıkları 14 yıl boyunca Cumhuriyet aydınlanmasını tüm yurda yaydı… Köy çocuklarına ışık oldu.

Latif SANSÜR

Cumhuriyetimizin güneşi Köy Enstitüleri 81 yaşında

Türkiye Cumhuriyeti’nin aydınlanma yolunda eğitim sisteminin bir dönemine damgasını vuran Köy Enstitüleri’nin kuruluşunun 81’inci yılı kutlanıyor. Köy Enstitülerine giden süreç, 1936’da Çankaya Köşkü’nde Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk başkanlığındaki bir toplantı ile başladı. Atatürk, “40 bin köyün 35 bini okul ve öğretmensiz. Bir çözüm bulalım” diyerek Cumhuriyet’in eğitim cephesini güçlendirmenin önemine işaret etti.

Hasan Sarıhan, Aksu Köy Enstitüsü’nde aldığı eğitimi Latif Sansür’e anlattı.

ATATÜRK HEDEFİNE DOĞRU

O yıllarda nüfusun yüzde 75’i köylerde yaşıyordu. Erkeklerin yüzde 23’ü, kadınların ise sadece yüzde 8’i okuma yazma biliyordu. Çocukların üçte birinden azı okula gidebiliyordu. Cumhuriyet aydınlanmasını Türkiye’nin dört bir yanına yaymak, karanlığa ışık olmak amacıyla 2. Dünya Savaşı’nın zor koşullarında harekete geçildi. Atatürk’ün gösterdiği hedefte ilk adım 17 Nisan 1940’da TBMM’de atıldı. 3803 Sayılı Köy Enstitüleri Yasası kabul edildi. Milli Eğitim Bakanı koltuğunda Hasan Ali Yücel, İlköğretim Genel Müdürü koltuğunda İsmail Hakkı Tonguç oturuyordu.

1940-1954 arasında 21 Köy Enstitüsü kuruldu.

İŞ İMKANI DA YARATILDI

1940-1954 arasında 21 Köy Enstitüsü kuruldu. Köy Enstitüleri, Cumhuriyet’e özgü eğitim-öğretim modeli ile tarihe damga vurdu. Enstitüler sayesinde hem yoksul çocuklar için aydınlanmanın yolu açıldı, hem de köylerde çeşitli meslek alanlarında iş imkanı yaratıldı. Köy Enstitülerinde 6 bin 875 eğitmen, 17 bin 341 öğretmen ve bin 599 sağlık görevlisi yetiştirildi. 27 Ocak 1954’te kapatılan Köy Enstitüleri, “Cumhuriyet’in güneşi” olarak adlandırıldı.

Enstitülerde çocuklara çağdaş ve bilimsel eğitim veriliyordu.

‘İçimizdeki cevheri ortaya çıkardı’

Kendi deyimiyle “Cahil bir köy çocuğu” iken Aksu Köy Enstitüsü’nde tam bilgili, köylüye kılavuz olarak yetiştirilen, bugün 88 yaşında olsa da ülkesi için üretmeye devam eden Hasan Sarıhan, 81’inci kuruluş yıl dönümünde Köy Enstitülerini anlattı.

Sarıhan, keman ve akordeon çalabiliyor.

Sarıhan, elbise dikmeyi, keman ve akordeon çalmayı, elektrik tesisatı çekmeyi, marangozluğu, sıva yapmayı, yoğurttan tereyağı çıkarmayı, yemek yapmayı, hatta 87 yaşındayken kitap yazmayı bile Köy Enstitüsüne borçlu olduğunu söyledi. Hasan Sarıhan, “Köy Enstitüleri, içimizdeki cevherleri çıkarıp sivriltiyor, bizi ileriye taşıyordu. Köy Enstitülerinin sihri buydu” dedi.

‘Enstitüler kapatılsa da o ruh hâlâ yaşıyor’

Cumhuriyet’in önemli değeri Köy Enstitüleri diğer okullardan çok farklıydı. Çocuklara sadece okuma yazma öğretilmiyordu. Çağdaş, bilimsel ve laik eğitime bağlı kalmak koşuluyla her enstitünün kendine özgü bir sistemi bulunuyordu.

Kümes hayvancılığı öğretildi.

‘UFKUM GENİŞLEDİ’

Aksu Köy Enstitüsü’ne gitmek üzere çıktığı köyüne, on parmağında on marifet, omzunda kemanıyla dönen, “Yıllar ne çabuk geçti” kitabının yazarı Hasan Sarıhan, orada aldığı eğitimin yaşamını nasıl değiştirdiğini şu ifadelerle anlattı: “Fethiye’nin Esen Köy (Dont) yaylasında doğan bir köy çocuğuyum. Köy Enstitüsü ile tanışınca yeni bir dünyanın varlığını öğrendim, ufkum genişledi, farklı bir çevrem oldu. Enstitü, vatanı ve halkı için üreten, kendini aydınlanmaya adayan bir insan olmanıza yardım ediyordu. Ben bugün bir iş yapıyorsam, elimden beceriler geliyorsa, zihnim, vücudum bu kadar dinçse bunu Köy Enstitüsüne borçluyum.”

Enstitüde, marangozluk ve yapı işçiliği öğretiliyordu.

‘ACISINI ÇEKİYORUZ’

Türkiye’nin kalkınmasına büyük bir ivme kazandıran Köy Enstitülerinin kapatılmasının Cumhuriyet için büyük bir kayıp olduğunu söyleyen Hasan Sarıhan, “Cehaletin önüne geçmek aydınlanma sayesinde olur. Kalkınmak, aydınlanmayı körüklemekle sağlanır. Eğer Köy Enstitüleri kapatılmasaydı, Türkiye Avrupa’nın ileri ülkeleri seviyesinde olurdu. Ülkece bunun acısını çekiyoruz kanaatindeyim. Bugün bile derim ki enstitüler yeniden açılmalı” diyerek, kendileri kapansa da Köy Enstitüsü ruhunun hâlâ ülkenin her karışında yaşadığını belirtti.

Mesleki eğitimler arasında arıcılık da bulunuyordu.

Eğitim, üretim ve sanat iç içeydi

Köy Enstitüleri, köyleri yalnızca “ekmekle” değil, kitapla, müzikle, sanatla, demokrasiyle, aydınlanmayla buluşturma adımıydı. Köy Enstitülerinde eğitim, öğretim, üretim iç içeydi. Her enstitünün kendi tarım arazisi vardı. Öğrenciler kendi ürünlerini ekip biçiyor, tarımı öğreniyordu. Fırınları vardı, kendi ekmeklerini üretiyorlardı. Kendi enerji santralleri vardı. Marangozluk, dülgerlik, yapıcılık, biçki-dikiş gibi el sanatlarında eğitim alıyorlardı. Bilimsel teknikle yapılan ziraat, kümes hayvanları bilgisi, arıcılık, ipek böcekçiliği ve balıkçılık gibi köylünün yaşam tarzını, hayatını değiştirecek meslekler öğreniyorlardı.

SANATLA BULUŞTULAR

Kendi tiyatro sahnelerinde, kendi yazdıkları piyesleri sergiliyorlardı. Örneğin Hasanoğlan Köy Enstitüsü’nde öğrencilerin kendi elleriyle inşa ettikleri bir açık hava tiyatrosu vardı. Carl Ebert, Ulvi Uraz, Cüneyt Gökçer gibi isimlerin eğitim verdiği Köy Enstitülerinde yerli ve yabancı pek çok oyun sergilendi.

Köy Enstitüleri öğrencileri her sene 25 tane klasik roman okuyordu. Her öğrenci en az bir müzik aleti çalmayı bilirdi. Mandolin, saz ve keman grupları vardı. Enstitülerde müzik dersi verenler arasında ünlü halk ozanları Aşık Veysel ve Ruhi Su da bulunuyordu. Köy Enstitülerinde okuyan öğrenciler sadece kendi ihtiyaçlarını karşılamıyor, köylülere de yardım ediyorlardı. Enstitülerin sağlık kolları, köyleri dolaşır hastalara bakardı. Enstitü ile tanışan her çocuk, hayatın gerçeklerini öğrenen, özgür, eleştiren ve aktif bireyler haline geliyordu.

Köy Enstitüleri, yalnızca nitelikli öğretmen yetiştirmekle kalmadı. Mezun olanların içinden birçok bilim insanı, ozan, yazar, ressam çıktı. Yazar ve ozan Dursun Akçam, Talip Apaydın, Fakir Baykurt, Adnan Binyazar, Kemal Burkay, Ümit Kaftancıoğlu, Mustafa Koç, Dursun Kut, Mahmut Makal, Mehmet Özel, Pakize Türkoğlu, Ali Yüce, Tahsin Yücel, Mehmet Başaran, Ali Dündar o isimlerden sadece birkaçı. Köy Enstitüsü mezunlarından Ferhat Aslantaş, Temel Ateş, Yusuf Ziya Bahadınlı, Ali Rıza Çetiner, Hasan Fehmi Güneş, Şükrü Koç, Hayrettin Uysal, Niyazi Ünsal, Mustafa Üstündağ gibi bazı isimler de siyasete atıldı.

Sosyal Medyada Paylaşın:

Düşüncelerinizi bizimle paylaşırmısınız ?

  • Koç
  • Boğa
  • İkizler
  • Yengeç
  • Aslan
  • Başak
  • Terazi
  • Akrep
  • Yay
  • Oğlak
  • Kova
  • Balık
KOÇ BURCU YORUMU

Bugün etrafınızdaki insanların duygularına ve ihtiyaçlarına daha fazla odaklanabilirsiniz. Empati kurmak ve anlayışlı olmak, ilişkilerinizde olumlu etkiler yaratabilir. Kendinizi ifade etme konusunda daha açık olmaya ve duygularınızı paylaşmaya özen gösterin. İş hayatınızda hedeflerinize odaklanmak ve planlarınızı gerçekleştirmek için harekete geçebilirsiniz. Kendinize güvenin ve enerjinizi olumlu yönde kullanın. Kariyer hayatınızda önemli adımlar atabilirsiniz.

BOĞA BURCU YORUMU

Merhaba! Bugün Boğa burcunun insanlar için, duygusal konularda daha sağlam adımlar atmanın ve ilişkilerde daha sabırlı olmanın önemli olabileceği bir gündür. Kendinize zaman ayırarak hedeflerinizi gözden geçirebilir ve ileriye yönelik planlar yapabilirsiniz. Sağlığınıza ve beslenmenize dikkat etmeniz gerekebilir. İş hayatında ise yaratıcılığınızı ön plana çıkararak projelerinizi hızla ilerletebilir ve dikkat çekebilirsiniz. Ekip çalışmalarında liderlik vasıflarınızı sergileyebilir ve işbirliklerinden faydalanabilirsiniz. Enerjinizi doğru yönlendirdiğiniz sürece, başarılı ve keyifli bir gün geçirebilirsiniz.

İKİZLER BURCU YORUMU
YENGEÇ BURCU YORUMU

Tabii ki! Bugün, duygusal konularda derin düşünceler içine dalabilirsiniz. İlişkilerinizde daha hassas olabilir, sevdiklerinizle daha derin ve anlamlı konuşmalar yapabilirsiniz. İçinizdeki duyguları daha net bir şekilde ifade edebilir ve karşınızdakilere anlatabilirsiniz. Ayrıca, bugün kendinize zaman ayırarak ruhsal huzur bulabilirsiniz. Hastalıklara karşı dikkatli olmakta fayda var, sağlığınıza özen göstermelisiniz.

ASLAN BURCU YORUMU

Bugün, Aslan burcundakiler için ilişkilerde iletişim konularına dikkat etmek önemli olabilir. Sevdiklerinizle anlaşmazlık yaşamamak için karşı tarafın duygularını anlamaya çalışmalı ve empati göstermelisiniz. Aynı zamanda bugün kendinize ve yaşamınızdaki hedeflere odaklanmak için uygun bir zaman olabilir. Enerjinizi olumlu şeylere odaklayarak keyifli bir gün geçirebilirsiniz.

BAŞAK BURCU YORUMU

Tabii ki! Başak burcunun günlük burç yorumu şöyle; Bugün detaylara önem vermek ve planlarınızı titizlikle uygulamak sizin için daha faydalı olabilir. Dikkatinizi dağıtacak unsurlardan uzak durmaya çalışın ve işlerinizi adım adım ilerletmeye gayret edin. İletişim konularında dikkatli olmanız gereken bir gün olabilir. Sevdiklerinizle daha sakin ve anlayışlı iletişim kurmaya çalışın.

TERAZİ BURCU YORUMU

Merhaba! Bugün, Terazi burcu için iletişim konularında çok başarılı olabilirsiniz. Özellikle sosyal çevrenizle iletişiminizi güçlendirmek ve arkadaşlarınızla keyifli zamanlar geçirmek için harika bir gün olabilir. Duygusal açıdan ise kararlarınızı mantıklı bir şekilde değerlendirmeniz gerekebilir. Sevdiklerinizle olan ilişkilerinizde dengeyi sağlamak için çaba göstermelisiniz. Keyifli bir gün geçirmeniz dileğiyle!

AKREP BURCU YORUMU

Bugün, duygusal olarak hassas olabilirsiniz ve derin düşüncelere dalabilirsiniz. İletişimde olduğunuz kişilerle derin ve anlamlı konuları paylaşmak sizi rahatlatabilir. Ancak, duygularınızı daha sakin bir şekilde ifade etmeye özen göstermelisiniz. İçsel huzur bulmak için meditasyon ya da yoga gibi aktivitelere yönelebilirsiniz. Kendinize zaman ayırarak ruhunuzu beslemeyi unutmayın.

YAY BURCU YORUMU

Arkadaşlarınıza ve aile üyelerinize ne planladığınızı ve nereye gittiğinizi bildirin, ardından onları geziye katılmaya davet edin. Bugünün Venüs-Mars bağlantısı, diğer insanları planlarınıza dahil ederek bazı ciddi liyakat puanları kazanabileceğiniz anlamına gelir.

OĞLAK BURCU YORUMU

Tabii ki! Bugün Oğlak burcu için çalışmalarınıza odaklanmak ve disiplinli adımlar atmamak önemli olabilir. Sabırlı ve kararlı olduğunuz sürece hedeflerinize ulaşabilirsiniz. İş ilişkilerinde ise dikkatli ve sağlam adımlar atmanız gerekebilir. Aşk konularında da duygularınızı net bir şekilde ifade etmeye özen göstermelisiniz. Kendinize zaman ayırmayı unutmayın.

KOVA BURCU YORUMU

Bugünün Venüs-Mars bağlantısı, haritanızın en dinamik iki açısını kesiyor, bu nedenle yaratıcı bir çabada başarılı olmak istiyorsanız, şimdi ona en iyi şansı vermenin tam zamanı. İnsanların fikirlerinize ne kadar açık olduklarına şaşırabilirsiniz.

BALIK BURCU YORUMU

Bugün duygusal olarak daha hassas olabilirsiniz. İnsanlarla iletişimdeki inceliğiniz sayesinde yanınızdakilere destek olabilir, onları rahatlatabilirsiniz. Ancak, kendi duygusal ihtiyaçlarınızı da göz ardı etmemelisiniz. İçsel dengeye odaklanmak ve kendinize zaman ayırmak için fırsatlar yaratın. Enerjinizi doğru yönlendirmek, hobilerinize zaman ayırmak veya rahatlama teknikleri kullanmak size iyi gelecektir. Kendinizi yeniden motive etmek için yapıcı düşüncelere odaklanın ve geleceğe umutla bakın.

  • ÇOK OKUNAN
  • YENİ
  • YORUM