Zehra İpşiroğlu ve Eylem Ejder’den “İçinden Tiyatro Gren Mektuplar”: Diyaloğun Tılsımlı Gücü!

Zehra İpşiroğlu ve Eylem Ejder’den “İçinden Tiyatro Gren Mektuplar”: Diyaloğun Tılsımlı Gücü!

Esra Dicle’nin, Zehra İpşiroğlu ve Eylem Ejder ile “İçinden Tiyatro Geçen Mektuplar” adlı kitapları üzerine yaptığı ve 30 Haziran 2022 tarih /1689 sayılı Cumhuriyet Kitap Eki’nde yayımlanan söyleşiyi okurlarımızla paylaşıyoruz:

“İçinden Tiyatro Geçen Mektuplar” (E Yayınları) insana, sanata, hayata incelikle, zarafetle, bilgelikle, bakan iki dostun kaleminden çıkan metinlerden oluşuyor. Zehra İpşiroğlu ve Eylem Ejder’in tiyatroyu odağa alarak başladıkları eleştiri pratiği, iki yılı kapsayan bir zaman içinde tüm yaşamı kavramaya yöneliyor. Zamana ve mekâna dair en çok da taşlaşmış yargılar, ayrıştırıcı duvarlar, dışlayıcı politikalarla insan eliyle üretilmiş tüm sınırları aşarak birlikte düşünmenin birlikte üretmenin estetiğini ortaya koyuyor.

Esra Dicle: “İçinden Tiyatro Geçen Mektuplar”, iki yılı aşkın bir süreye yayılan, farklı zamanlara açılan, farklı mekânları kuşatan, farklı görüşleri sınayan, özverili ve derinlikli bir diyaloğun yansıması olarak çok değerli bir proje. Sizin için bu fikir nasıl ortaya çıktı ve gelişti? 

Zehra İpşiroğlu: Yıllardır tiyatrocu arkadaşlarımla ve öğrencilerimle hiç bitmeyen bir düşünsel alışveriş içindeyim. İzlediğimiz oyunlar ya da kendi yaptığımız çalışmalar üzerine hep konuşuruz, tartışırız. Eylem, tartışmalarımızı belgeleme fikrini ortaya attığında hoşuma gitti. Ama şöyle de bir kaygım vardı, bol görsel malzemenin paylaşıldığı Instagram döneminde mektup ya da daha doğrusu e-postaya insanlar ilgi gösterebilecekler miydi? 

Eylem Ejder: TEB Oyun Dergisi için bazı denemeler yapıyordum. Bunlar tiyatro üzerine yazmanın deneysel, sanatsal ve kolektif yollarını geliştirmekle ilgiliydi. Mektuplaşmanın iki kişi arasındaki karşılıklı hali, düşünceler kadar duyguları da harekete geçiren samimi, dolaysız bir form olması hoşuma gidiyordu. Mektuplaşarak tiyatrodan konuşmak tiyatro üzerine düşünme pratiğimizi nasıl dönüştürür diye merak etmiştim. Farklı şehirlerde yaşayan, farklı kuşak ve ailelerden gelen yazarlar olmamız nedeniyle Zehra İpşiroğlu’na mektuplaşmayı önerdim. Zehra Hoca’nın, bu denemenin okuru olacak mı, mektuplaşma genç kuşağın ilgisini çekecek kadar etkili bir ifade alanı mı diye endişeleri olsa da mektuplaşmaya başladık. Ve daha ilk mektuptan hiç de sandığımız gibi olmadığını gördük. 

Esra Dicle: Mektuplarda tiyatrodan köklense de neredeyse hayata dair her şeyi içeren eşit, müzakereci, yaratıcı bir iletişiminiz var. Bu diyaloğun ve sürecin sizdeki yansımalarını öğrenebilir miyiz? 

Eylem Ejder: Başlangıçta, mektuplaşarak izlediğimiz tiyatro oyunlarından ya da tiyatrodaki güncel gelişmeler, temalar, arayışlar gibi konulardan konuşacaktık. Sonra bu süreç sadece tiyatro üzerine konuşmayı değil, tiyatroyu da aşarak, yaşamla, iç dünyamızla giderek daha dolaşık, iç içe bir hal alan deneyime dönüştü. Hayatımıza değen ne varsa, yolu tiyatroyla kesişerek mektuplarımıza girmeye başladı. Çocukluk, anılar, aile, ektiğimiz çiçekler, umutlar, beklentiler, bazen de hüzün… Mektupların ortasından geçen koca bir salgın deneyimi sadece tiyatroyu değil, bir araya gelmenin tüm koşullarını değiştirmeye başlamıştı. Yaşam hızla değişirken biz de mektuplaştığımız süreçte değişmeye başladık. Kendi adıma hesapta olmayanla karşılaştım. Zehra Hoca’ya mektuplaşmayı ve bunları yayımlamayı önermiş olsam da aslında kapalı taraflarım çokmuş. Bir de başkalarının okuyacağını bildiğiniz mektuplar yazmanın ve yayımlamanın zorlukları vardı benim için. İnsanın, kendini başkalarına açmasının kırılgan yanları belki de. En çok bu duyguyla baş etmenin yollarını öğrendim. Kabuğundan çıkan salyangoz gibi zamanla, telaşsızca ve inatla ben de Zehra Hoca’yla beraber bu konuda yol almayı öğrendim, öğreniyorum hâlâ. 

Zehra İpşiroğlu: Tiyatro ve yaşamın iç içe geçmesi benim açımdan da yol açıcı bir deneyim oldu. Yoğun bir çalışma temposunun içinde bile olsam Eylem’den mektup geldiği anda ona cevap yazarken yakalıyordum kendimi. Her şey öyle doğal gelişiyordu ki. Öte yandan mektupların herkese açık olması da bizleri sınırlamıştı. Sonuçta ekoloji, toplumsal cinsiyet, feminizm, kültürler ve disiplinlerarası etkileşimler, tiyatroda farklı alımlama boyutları, dijital tiyatro gibi herkesi ilgilendiren ortak konularda odaklaşıyor, laf ola bir şeyler yazmaktan kaçınıyorduk. Aslında ben her zaman sanatla yaşamı bir bütün olarak görürüm, tiyatro vb. yazınsal çalışmalarım gücünü yaşamdan aldığı gibi akademik çalışmalarımda da bu çizgi sürüyor. Mektuplaşma da bu sürecin doğal bir parçasıydı sanki. 

İpşiroğlu: ‘Mektuplaşma, Birlikte Yola Çıkmaya Benziyor”

Bu projede benim en hoşuma giden diyaloğun tılsımlı gücü oldu. Sevdiğiniz, değer verdiğiniz birine yüreğinizi açtığınız anda sadece düşünceleriniz değil, bilinçaltının derinlerinde yatanlar da su yüzüne çıkmaya başlıyor… Mektuplaşma, birlikte yola çıkmaya benziyor. Bunu herkesle kolay kolay başaramazsınız, almaya ve vermeye açık olmanız gerek. Aslında diyaloğu engelleyen en büyük tehlike egonuzun bir tür narsisizme dönüşerek kendi başına bağımsızlık kazanması ki buna sanat ortamında ne yazık ki sık sık tanık oluyoruz. 

Esra Dicle: Sizin de belirttiğiniz gibi, Covid-19 öncesinde başlattığınız mektuplaşmaları Covid-19 sonrasında da Mimesis’te yayımlamaya devam ettiniz. Mektuplaşmalar kitaplaştırıldığı anda da bir dönemi belgeleyen çok değerli bir kurgu oluştu. Mektuplaşmayı sürdürmeyi düşünüyor musunuz?

Zehra İpşiroğlu: Birbirimizle diyalog kurmak, duygularımızı ve düşüncelerimizi böyle bir akış içinde yakalamak hem de tiyatro başta olmak üzere sanatın her alanına yer vermek açısından bunu çok isterdim. Mektuplaşmaya başlamadan önce insanların birbirlerini dinleme yetilerini giderek yitirerek birer ego firmaya dönüştükleri bir dönemde mektuplarımıza ilgi gösteren gerçekten olacak mı gibi bir kaygım da vardı ki yersiz olduğunu anladım. Mektuplara geri dönüşler oluyordu çünkü. İçlerinden bana göre en değerlisi, kitabımızın editörlüğünü üstlenerek sizin bu projeye heyecan duymanız olmuştu. Demek ki birilerine dokunabilmiştik. 

Eylem Ejder: Bugün yaşadığımız sorunların başlıcası birbirimizi dinlemiyor oluşumuz. Mektuplaşmanın güzel tarafı bir dinleyeninizin olması, sizin de iyi bir dinleyiciye dönüşmeniz. Mektuplaşmak kendimize, birbirimize ve yaşama özen göstermenin, şefkatle yaklaşmanın en güzel yollarından biri. Biz buna bir de eleştiriyi katmak istedik. Dinlemenin özen ve şefkat kadar eleştirel bir duruşu geliştirdiğini. Bu süreçte okurlarımız arasından çok güzel dostluklarımız, yeni işbirliklerimiz oluştu. Örneğin, bir mektubumuz müzisyen Banu Kanıbelli tarafından salgın döneminde şarkı oldu, Ada Müzik’ten yayımlandı. Banu ve benim aramda “Şarkılara Mektuplar” adını verdiğimiz, yine mektuplar üzerinden ilerleyen başka bir oluşumun başlamasına esin oldu. Bize ulaşan kimi mektup okurlarıyla mektup arkadaşı oldum. En büyük kazanım mektupların kitaba dönüşmesinde emeği ve desteği çok olan seninle olan karşılaşmamız ve dostluğumuz oldu. Eylem ve Zehra arasındaki mektuplaşma kısa zamanda bir sarmaşık gibi büyüdü, yayıldı. Hayatı mektuplarla karşılamak, bunu sürdürmek dönüştürücü ve güzel bir pratik.

ESRA DİCLE
Sosyal Medyada Paylaşın:

Düşüncelerinizi bizimle paylaşırmısınız ?

  • Koç
  • Boğa
  • İkizler
  • Yengeç
  • Aslan
  • Başak
  • Terazi
  • Akrep
  • Yay
  • Oğlak
  • Kova
  • Balık
KOÇ BURCU YORUMU

Bugün, enerjinizi doğru yönlendirmeniz gerekebilir. Kendinizi fazla zorlamadan, sakin ve sabırlı bir şekilde ilerlemeye çalışın. İletişim konularında dikkatli olmanızda fayda var, yanlış anlaşılmalar olabilir. Kendinize vakit ayırarak içsel dengeyi korumaya özen gösterin. Önemli kararlar almadan önce iyice düşünmekte fayda var. Bugün, duygularınızla mantığınız arasında denge kurmaya çalışın.

BOĞA BURCU YORUMU

Tabii, Boğa burcunun günlük burç yorumu şu şekilde; Bugün, çevrenizdeki insanlarla iletişiminiz oldukça yüksek olabilir. İlginizi çeken konular hakkında derinlemesine araştırmalar yapabilir ve yeni bilgiler edinebilirsiniz. Ancak, aceleci hareket etmek yerine sağlam bir plan yaparak adımlarınızı daha kontrollü atmanız faydalı olacaktır. Ayrıca bugün, duygusal anlamda kararsızlık ve belirsizlikler yaşayabilirsiniz, mümkün olduğunca sakin kalmaya çalışın.

İKİZLER BURCU YORUMU
YENGEÇ BURCU YORUMU

Elbette, tabii ki! Bugün için Yengeç burcunun günlük burç yorumu şöyle; Bugün duygusal konularda daha hassas olabilirsiniz. İletişimde dikkatli olmanız gerekebilir ve ani tepkilerden kaçınmanızda fayda var. Özellikle aile ilişkilerinde daha anlayışlı ve empatik davranmak önemli olacaktır. Kendinize zaman ayırarak stresi azaltacak aktiviteler yapabilirsiniz. Sizden yardım isteyen biri olursa destek olmaktan kaçınmayın. Keyifli bir gün geçirmeniz dileğiyle!

ASLAN BURCU YORUMU

Bugün, iç sesinizi dinlemek ve içsel dengenizi sağlamak için zaman ayırmanız gereken bir gün olabilir. İletişim konularında dikkatli olmalı ve duygularınızı net bir şekilde ifade etmeye özen göstermelisiniz. Bugün, esnek olmak ve planlarınızı değiştirmeye açık olmak sizi olumlu yönde daha mutlu ve huzurlu hissettirebilir. İlişkilerde anlayışlı davranarak tartışmalardan uzak durmaya çalışın. Enerjinizi olumlu ve yapıcı şekilde kullanarak kendinize ve çevrenizdeki insanlara destek olabilirsiniz.

BAŞAK BURCU YORUMU

Bugün duygusal olarak dengede olmakta zorlanabilirsiniz. Sabırlı ve akılcı bir yaklaşım sergilemeye çalışın. İletişim konularında dikkatli olmanızda fayda var, yanlış anlaşılmalar yaşanabilir. Ayrıca bugün detaylara daha fazla önem vererek işlerinizi titizlikle yapabilirsiniz.

TERAZİ BURCU YORUMU

Tabii ki! Bugün Terazi burcunun insanları için ilişkilerde dengeyi sağlamak ve çatışmalardan uzak durmak önemli olabilir. Gergin durumlarda sakin kalarak çözüm yolları aramak başarılı sonuçlar getirebilir. Aynı zamanda, kariyer konusunda dengeli adımlar atarak hedeflerinize daha yaklaşabilirsiniz. İletişime önem vermeniz ve açık fikirli olmanız faydalı olacaktır. Keyifli bir gün geçirmenizi dilerim!

AKREP BURCU YORUMU

Bugün her zamankinden daha belirgin bir şekilde iletişim yetenekleriniz ön plana çıkabilir. Kendinizi ifade ederken net olmaya özen gösterin ve karşı tarafa karşı dürüst ve açık olun. İçinde bulunduğunuz durumu çözmek için derinlemesine araştırmalara yönelebilir, gizli konuları ortaya çıkarabilirsiniz. Kişisel konularda da cesur adımlar atabilir ve duygularınızı daha cesurca ifade edebilirsiniz. Aşk hayatınızda tutkulu ve derin duygular yaşayabilirsiniz.

YAY BURCU YORUMU

Arkadaşlarınıza ve aile üyelerinize ne planladığınızı ve nereye gittiğinizi bildirin, ardından onları geziye katılmaya davet edin. Bugünün Venüs-Mars bağlantısı, diğer insanları planlarınıza dahil ederek bazı ciddi liyakat puanları kazanabileceğiniz anlamına gelir.

OĞLAK BURCU YORUMU

Merhaba! Bugün Oğlak burcunu bekleyen olaylar arasında kariyer veya iş konularında ilerleme kaydedebilme ve hedeflere ulaşabilme şansı bulunuyor. Kendinize güvenmeli ve hedefleriniz doğrultusunda adımlar atmalısınız. Ancak, üzerinizdeki sorumlulukların arttığını hissedebilirsiniz. İlişkilerinizde daha anlayışlı ve sabırlı olmaya çalışmalısınız. Enerjinizi olumlu ve yapıcı şekilde yönlendirmek, sizin için faydalı olacaktır. Ayrıca, sağlığınıza ve bedeninize özen göstermeyi ihmal etmemelisiniz. Umuyorum ki bugün sizin için verimli ve huzurlu bir gün olur.

KOVA BURCU YORUMU

Bugünün Venüs-Mars bağlantısı, haritanızın en dinamik iki açısını kesiyor, bu nedenle yaratıcı bir çabada başarılı olmak istiyorsanız, şimdi ona en iyi şansı vermenin tam zamanı. İnsanların fikirlerinize ne kadar açık olduklarına şaşırabilirsiniz.

BALIK BURCU YORUMU

Bugün duygusal olarak daha hassas olabilirsiniz. İnsanlarla iletişimdeki inceliğiniz sayesinde yanınızdakilere destek olabilir, onları rahatlatabilirsiniz. Ancak, kendi duygusal ihtiyaçlarınızı da göz ardı etmemelisiniz. İçsel dengeye odaklanmak ve kendinize zaman ayırmak için fırsatlar yaratın. Enerjinizi doğru yönlendirmek, hobilerinize zaman ayırmak veya rahatlama teknikleri kullanmak size iyi gelecektir. Kendinizi yeniden motive etmek için yapıcı düşüncelere odaklanın ve geleceğe umutla bakın.

  • ÇOK OKUNAN
  • YENİ
  • YORUM