Fransa’da her akşam masal anlatılan bir ailede büyüyen masal anlatıcısı ve masal terapisti Judith Malika Liberman, yıllardır dünya masallarını yeniden yorumlayarak yetişkinlere anlatıyor. Zaman zaman da çocuklarla buluşuyor. Redhouse Kidz tarafından yayınlanan ilk çocuk kitabı Önce Hayal’den sonra şimdi de Taş Çorbası kitabıyla çocuklara ‘merhaba’ diyen Liberman, bir köye gelen yabancının öyküsüyle, paylaşmanın, dayanışmanın gücü gibi unutulan güzellikleri bizlere hatırlatıyor… Kendisiyle masalların büyülü dünyasını konuştuk…
HAYATIN AYNASIDIR
■ Çok şanslısınız, çocukluğunuz adeta bir masal diyarında geçmiş… Masalların bize katkıları nelerdir?
Evet, ailem bir masal anlatıcı derneği kurmuştu ve çeşitli masal festivalleri düzenliyordu… Dolayısıyla çocukluğumda çok masal dinledim, sonradan okuduğum tüm o masallar inanılmaz metinlerdi. Masallar, “mutlu” veya “pembe” değildir. Hayatın bir aynası oldukları için, simgesel bir dille bize hayatta dair zor konuları da anlatır. Ormanda kaybolmak veya terk edilmek, yerin dibine düşmek, devlerle savaşmak gibi… Ancak hep iyi biter. Bu özellikleri sayesinde, masallar bize umut aşılar. Masallar, bizi kahraman gibi yaşamaya çağırır, yani hazır hissetmediğimiz halde, konfor alanımızdan çıkmayı ve yolda öğrenmeye çağırır. Değişim zaten öyle başlar.
BÜYÜKLER DE ÇOK SEVİYOR
■ Uzun zamandır Türkiye’de masal anlatıcılığı yapıyorsunuz… Üstelik büyüklere anlatıyorsunuz… Peki seviyorlar mı masal dinlemeyi?
Türkiye’de 10 seneden fazladır masal anlatıyorum, radyo veya sahne olsun, benim dinleyici kitlemin yüzde 80’i yetişkin. Tabii ki çocuklar da masal çok sever ama benim uzmanlığım yetişkinlere anlatmak. İlk başta insanlar “büyüklere” masal anlatıyor olmama çok şaşırıyordu ama yıllardır tiyatrolarda kapalı gişe oynadığım için yetişkinlerin de masal sevdiğini biliyorum. Masal, hızlı ve yoğun bir hayatta tam aradığımız panzehirdir.
■ Masallar bugünlerde hayli travmatik bir süreçten geçen çocuklar için iyi bir terapi olabilir mi? Ailelere neler tavsiye edersiniz?
Masallar bizi bir araya getiren bir sanat olduğu için, bu çağ için çok değerli olduğunu düşünüyorum. Pandemi özellikle bizi birbirimizden uzaklaştırdı. İyileşmek için tekrar bir araya gelmemiz gerek bence. O nedenle bizim aramızdaki bağları sıkı sıkı dokuyacak etkinlikleri hayatımıza katmamız lazım. Tabii ki bir aile birlikle yemek hazırlayabilir, birlikte yoga veya yapboz yapabilir, bütün bunlar çok güzel. Masal ise bizi birlikte hayal kurmayı çağırır. Ancak birlikte hayal kuranlar, yeni bir geleceğe doğru adım atabilir. Pandeminin hayatımıza getirdiği değişimler bitmedi, hâlâ tam önümüzü göremiyoruz. Çıkış, onu hayal edenlere görünür.
■ Bazı ebeveynler ‘çocuğum kötü etkilenir’ diye masal anlatmaya çekiniyor. Sizce bu doğru mu?
Uygun bir yaşta başlayarak, sevdiğiniz klasik masalları anlatmak çok faydalı. Masallar, zor konuları simgesel bir dille ele alıyor. O nedenle masalları; çocukları, zorluklarla yüzleşmek, sorunları çözmek, cesaret bulmak gibi konular hakkında bir hazırlık etkinliği olarak düşünebilirsiniz. Eğer çocuğunuzun başından hiç negatif bir olay geçmeyeceğini düşünürseniz, masal anlatmanızı gerekmez. Ama hepimiz gibi çocuğunuzun da arada sırada kendini terk edilmiş veya kaybolmuş hissedeceğini düşünüyorsanız, o zaman onu masallar yoluyla gerçek hayatla umutlu bir yüzleşmeye hazırlayın. Masallar, “hayatta zorluk var, ama kendine güven sen onları aşarsın” diye fısıldıyor.
■ Çocuklara masal anlatmak mı okumak mı? Hangisi daha etkili?
Her ikisi için ayrı zaman yaratmak lazım. Akşam kitap okuyorsanız, arabada veya markette bir masal anlatın. Bir masal anlattığınızda kendi sözlerinizi kullanıyorsunuz, doğaçlama yapıyorsunuz, daha interaktif de oluyor. Çocuklarda yaratıcılık teşvik etmek için masal anlatmak önemli. Ben de son iki senedir çocuklara masal kitabı yazıyorum. Bu yıl da Taş Çorbası ile çocuklarla buluşmak istedim. Onlara masal anlatmak beni çok mutlu ediyor.
Liberman, “Masallar bizim en önemli süper gücü kuvvetlendirmek için varlar: Hayal gücümüz! Hayal gücü olmasaydı, bugün uçak veya telefon da olmazdı” dedi.
Arkadaşlarınıza ve aile üyelerinize ne planladığınızı ve nereye gittiğinizi bildirin, ardından onları geziye katılmaya davet edin. Bugünün Venüs-Mars bağlantısı, diğer insanları planlarınıza dahil ederek bazı ciddi liyakat puanları kazanabileceğiniz anlamına gelir.
Bugünün Venüs-Mars bağlantısı, haritanızın en dinamik iki açısını kesiyor, bu nedenle yaratıcı bir çabada başarılı olmak istiyorsanız, şimdi ona en iyi şansı vermenin tam zamanı. İnsanların fikirlerinize ne kadar açık olduklarına şaşırabilirsiniz.
Bugün duygusal olarak daha hassas olabilirsiniz. İnsanlarla iletişimdeki inceliğiniz sayesinde yanınızdakilere destek olabilir, onları rahatlatabilirsiniz. Ancak, kendi duygusal ihtiyaçlarınızı da göz ardı etmemelisiniz. İçsel dengeye odaklanmak ve kendinize zaman ayırmak için fırsatlar yaratın. Enerjinizi doğru yönlendirmek, hobilerinize zaman ayırmak veya rahatlama teknikleri kullanmak size iyi gelecektir. Kendinizi yeniden motive etmek için yapıcı düşüncelere odaklanın ve geleceğe umutla bakın.