1
Çorum’da 1989 yılında doğan,19 Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden mezun olup, Çapa Tıp Fakültesi’nde ihtisasını tamamlayan Dokgöz, halen Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Adli Tıp Anabilim Dalı’nda öğretim üyesi olarak çalışmakta. İlk karikatürünü1985’te Kılçık’ta yayımlayan, ilk kişisel sergisini Ankara 2. Tıp Fuarı’nda (1991) açan, Dokgöz’ün karikatürleri Türkiye dışında aralarında Almanya, Fransa, İspanya, Belçika, Norveç, Çin’in de olduğu ülkelerde yayımlandı, ödüller aldı.
Dokgöz ile pandemide sergi açmayı nasıl göze aldığından başlayarak çizgi dünyasını konuştuk;
“Galeri koordinatörü karikatürist İzel Rozental, ona sergileme sürecinde destek olan ustamız Tan Oral ile pandemi boyunca konuştuk, aylarca bekledik, zamanlama bir türlü uymuyordu. Sonunda, “Pandemi ve Covid 19 ile yaşamayı öğrenmeliyiz” diyerek HES kodu, maske ve salona maksimum 20 kişi alarak sergiyi açmaya karar verdik. Elli altı karikatürden oluşan son dönem işlerimi de kapsayan sergide Güney Kore (2018), Çin (2019) ve Norveç’te (2020) ödül aldığım üç karikatürüm de var.”
– Hekim ve çizer olarak bu zor süreç işlere nasıl yansıdı?
Sadece karikatürlerime ve çizgime yansımadı aynı zamanda herkes gibi yaşam tarzımı da çok değiştirdi. Çizgime olumlu yansımaları da oldu. Eve kapanma ile birlikte sorumluluk duygusunun da artmasıyla daha çok çizdim, araştırdım. Bir dönem korona günlükleri tuttum. Her güne bir karikatür çizdim.
Bu durum karikatürlerimin farklılaşmasına ve görsel içeriğin değişmesine yol açtı. Sergide de yer alan Kabuk dokusu çok benzeyen kaplumbağalar yerine beyinleri koyarak, insan eğitiminin de çok ağır ilerleyebildiği görüşünü paylaştığım Osman Hamdi’nin “Kaplumbağa Terbiyecisi”, Rembrant’ın “Dr.Tulp’un Anatomi Dersi” gibi hit eserlerin karikatüre yansımaları bu dönemin ürünüdür.
– Karikatürleriniz okurdan ve meslektaşlarınızdan nasıl tepki alıyor?
Olumlu ve/veya olumsuz tepkiler kuşkusuz sanatçıyı besleyen en önemli unsurlar. Yaşamın dijitalleşmesiyle birlikte özellikle sosyal medya üzerinden geri bildirimler çok yaygın. Sadece yaşadığımız şehir veya ülkemizden değil yurtdışından da tepkiler geliyor. Bazen çizdiğim bir karikatürümden gündem oluşabiliyor. Örneğin koronaya karşı geliştirilen aşıya ilişkin çizdiğim karikatür. Patentler ile aşı üretiminin sınırlanmasını, insanlığın ekonomik nedenlerle aşıdan mahrum kalıp hastalanmasını ve ölmesini içime sindiremiyorum. Dünya ürettiği aşıyı tüm insanlarla paylaşmalı. Bu ütopya da değil epideminin olmazsa olmazıdır.
– Karikatürlere nasıl başladınız?
Karikatüre balonlu, komik sayılabilecek çizgilerle başladım. İzlediğim Gırgır dergisi ve Oğuz Aral ustam oldu, Sonrasında Karikatürcüler Derneği’ne üye olmamla birlikte çizgi serüvenim yazısız, desen ve rengi de içeren grafik mizah olarak tanımladığım evrensel karikatür alanına yöneldi. Hekim ve akademisyen olarak mesleğimi ne kadar tutku ile yapıyorsam karikatürlerimi de tutku ve toplumsal sorumluluk duygusu ile ürettim. Asla hobi ve dinlenme aracı olarak görmedim, hiç ara da vermedim. Mesleğimle ilgili İTOı “Hekim Forumu Dergisi”, TTB “Tıp Dünyasıı Gazetesi”, Adli Tıp Uzmanları Derneği “İmhotep Dergisi” gibi mecralarda yıllarca yazdım ve çizdim. Tıp dışında gibi görülse de branşımla yakından ilgili olan hukuk dergilerine de çizdim. Halen Dünya Gazetesi ve 221B Polisiye Kültür Dergisi’nde çizmekte ve yazmaktayım. Mesleğim gereği toplumun çok farklı kesimlerinden insanlar ve olaylarla, ilginç hikâyeler ve kültürel değişikliklerle karşılaşıyorum. Bunun karikatürlerime, yazılarıma yansımaması olanaksız. Hatta sergiyi gezerken bir meslektaşım, “Karikatürün otopsisini yapmışsın, Halis” dedi. Sanırım mesleklerimin iç içe geçmesinin en özeti budur.
– Sergide edindiğim adını Hürriyet Gazetesi Çukurova’daki köşenizden alan Metafor (2019) ve Karikatürlerle Çocuk Hakları Sözleşmesindeki (2020) temalar hukuk sistemine yakınlıkla açıklanabilir mi?
Adli tıp alanında bir akademisyen olarak özellikle çocuk hakları ve şiddet temel çalışma alanım. Bu alanda yaptığım bilimsel çalışmalar, makaleler, kitaplar, paneller, dersler derken dar bir bilimsel alanda profesyoneller arasında kalan bilgilerin topluma aktarılması gerektiği düşüncesiyle çocuk ve kadın hakları üzerine de çizmeye başladım. Özellikle ülkemizin de imzaladığı Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi’nin topluma anlatılması ve çocukların sadece korunması gereken varlıklar değil aynı zamanda hakları da olan özneler olduklarına ilişkin bilinçlendirmeye katkı sunmak için sözleşme maddelerini çizmeye başladım. Ve bu çizgileri pek çok şehirde çocuk hakları temasıyla sergiledim. 2020 yılında da 54 maddeyi tek tek çizerek anlaşılır hale getirerek, Çocuk Adına Çalışan Avukatlar Ağı’nın desteğiyle bu kitabı yayımladım. Kitabımın dünyada bir ilk olduğunu da vurgulamak isterim. Tarsus Belediyesi köylerde, sanayide ve tarımda çalışan çocuklara basıp, dağıttı ama Tarsus’un üç köyünde sergi açma projemizi şimdilik iptal ettik.
– Karma sergilere sık rastlanır ama ortak kitap çizgide pek görülmez..
Karma sergilere katılmaktan kaçınmam, çizgilerin bir arada olması farklı sanatçılarla tema çizgiyi geliştiren ve bakış açısı veren bir durum. Karikatür ve Kadın, Çocuk Hakları konularında iki uluslararası kitabın editörlüğünü yaptım. Çizerler arasında Marilena Nardi (İtalya), Elena Ospina (İtalya) ve Jairo Phalaez Rincon (Kolombiya) bulunuyor. En ilginci de Kolombiya Adli Tıp Enstitüsü’nde çalışan ve El Espectator gazetesinin çizeri akademisyen meslektaşım Rincon ile internetten tanışıp ortak projeler üretmemiz. Türkiye ve Kolombiya arasında adli tıp ve karikatür kardeşliği kurduk ve zaman zaman etkinlikler yapıyoruz.
– Yurtdışından ödüller almanız çizginizin evrenselliğinden mi?
Yurtdışı yarışmalara katılıyorum ama yarışma için karikatür çizenlerden değilim. Toplumsal olayların çağrışımıyla çizdiğim karikatürleri uygun bir yarışma denk gelirse gönderirim. Benim için en büyük ödül işlerinizin beğenilip bir etkinlik veya projede değerlendirilmesidir.
Karikatür doğası gereği rahatsızlık verici bir sanattır. Size sunulanı değil ardını gösterir. Bu nedenle dünyada istenmeyen ve medyada yeterince yer almayan bir sanata dönüştü. Bırakın özeleştiriyi eleştirinin sınırından geçilmesi bile istemiyor. 2019 yılında New York Times karikatür krizi yaşadı ve editöryal karikatürlere son verdi. Avrupa’da karikatür basında çok az yer almaya başladı. Ülkemizde Cumhuriyet ve Milliyet dışında neredeyse gazetelerde karikatürcü yok gibi. Dünya teksesli ve farklılıklara tahammül edilmeyen bir sürece evriliyor. Ancak karikatür yaşamın merkezindedir. Basın yoksa sosyal medya var. Çizerler birbirinin işlerini ve sorunların da benzer olduğunu izleyebiliyor. Neticede karikatür resim sanatının yaramaz çocuğudur, kontrol altına alınamaz. Ferruh Doğan ustanın dediği gibi, nerede bir yanlışlık, kötülük, çirkinlik, haksızlık varsa orada bir karikatür vardır. Yanlışa, çirkine, kötüye, haksızlığa karşı, barışı, sevgiyi, güzeli savunan…
Bugün kendinize daha çok zaman ayırmanız gerekebilir. İçsel dünyanıza yönelerek duygularınızı dengelemeniz ve ruhunuzu beslemeniz önemli olabilir. Kendinizi dinlediğinizde daha sağlıklı kararlar alabilirsiniz. İletişim konularında dikkatli olmanız gerekebilir, ani tepkiler vermekten kaçının. Sevdiklerinizle özel anlar yaşamak için fırsatlar olabilir, bu fırsatları değerlendirmek keyifli olacaktır.
Bugün duygusal yönden biraz hassas olabilirsiniz. Sevdiklerinizle iletişimde daha dikkatli olmanız gerekebilir. Kendinize zaman ayırarak huzurlu bir gün geçirebilir, içsel dengeyi sağlayabilirsiniz. Maddi konularda ise dikkatli olmalı ve gereksiz harcamalardan kaçınmalısınız. Sağlık açısından da kendinize özen göstermeyi ihmal etmemelisiniz. Enerjinizi doğru kullanarak verimli bir gün geçirebilirsiniz. Umarım bu yorum size yardımcı olur.
Merhaba! Bugün Yengeç burcu için duygusal olarak kararsız hissedebilirsiniz. İçsel çelişkiler yaşayabilir ve karar vermede zorlanabilirsiniz. Önemli olan, kendinize zaman tanımak ve duygularınızı netleştirmek için içsel bir yolculuğa çıkmak olabilir. Bu süreci keyifle deneyimleyerek kendinizi daha sağlam temellere oturtabilirsiniz. Kendinizi ifade etmekten çekinmeyin ve iç sesinizi dinlemeyi unutmayın. Bugünün enerjisi, kendinizi daha iyi anlamanızı ve duygusal dengeyi bulmanızı destekliyor.
Bugün, Aslan burcundaki insanlar aktif ve enerjik olacaklar. İletişim becerileriniz bugün ön planda olacak ve başkalarıyla olan etkileşimlerinizde başarılı olacaksınız. Duygusal ilişkilerinizde tutkulu ve romantik bir hava hakim olabilir. Kendinize zaman ayırarak, yaratıcı ve sanatsal aktivitelere katılabilirsiniz. Fiziksel olarak da aktif olmanız bugün sizin için faydalı olacaktır. Uzun vadeli hedeflerinizi gözden geçirmek ve planlarınızı revize etmek için bugün uygun bir gün olabilir. Ayrıca içsel gücünüzü keşfetmek ve kendinizi ifade etmek için fırsatlarla karşılaşabilirsiniz.
Bugün işlerinizi ilerletirken detaylara önem vermeniz gerekebilir, Başak burcu. Sabırlı olun ve özverili çalışmalarınızın karşılığını daha sonra alacağınızı unutmayın. Enerjinizi olumlu ve yapıcı bir şekilde kullanarak sizi hedeflerinize bir adım daha yaklaştıracak fırsatları değerlendirin. İletişim konusunda da açık ve net olmaya özen gösterin. Hayatınızda olumlu değişiklikler yapmak için bugün ideal bir gün olabilir.
Tabii ki! Bugün Terazi burcu için iletişim konularına odaklanabileceğiniz, sosyal çevrenizle etkili iletişim kurabileceğiniz bir gün olabilir. Bugün duygusal dengeyi sağlamak ve ilişkilerde uyumu korumak önemli olacak. İçinizdeki duyguları net bir şekilde ifade ederek karşılıklı anlayışı destekleyebilirsiniz. Kendinize ve çevrenize karşı dürüst ve adil olmak, bugünün anahtarı olacaktır. Uyum ve dengeyi koruyarak alacağınız kararlar sizi olumlu şekilde ileriye taşıyabilir.
Merhaba! Bugün, Akrep burcu için sıradan bir gün olabilir. İş hayatında kararlı ve odaklı olmanız gerekebilir. Duygusal anlamda ise kendinize zaman ayırmak ve içsel dengeyi sağlamak önemli olabilir. İletişimde daha anlayışlı ve sabırlı olmak, ilişkilerinizde daha sağlam temeller oluşturmanıza yardımcı olabilir. Sağlığınıza özen göstermeyi unutmayın ve bugünü olabildiğince pozitif ve huzurlu geçirmeye özen gösterin.
Arkadaşlarınıza ve aile üyelerinize ne planladığınızı ve nereye gittiğinizi bildirin, ardından onları geziye katılmaya davet edin. Bugünün Venüs-Mars bağlantısı, diğer insanları planlarınıza dahil ederek bazı ciddi liyakat puanları kazanabileceğiniz anlamına gelir.
Bugün, iş hayatınızda odaklanmanız gereken bazı konular olabilir. Kendinize güveniniz ve kararlılığınız sayesinde hedeflerinize daha sağlam adımlarla ilerleyebilirsiniz. Fakat, ani kararlar almaktan kaçınmak ve detaylara dikkat etmek önemli olacaktır. Duygusal anlamda ise, çevrenizdeki insanlara karşı daha anlayışlı ve sabırlı olmaya özen göstermeniz gerekebilir. Kişisel ilişkilerinizde anlayışınız ile iletişimi güçlendirebilirsiniz.
Bugünün Venüs-Mars bağlantısı, haritanızın en dinamik iki açısını kesiyor, bu nedenle yaratıcı bir çabada başarılı olmak istiyorsanız, şimdi ona en iyi şansı vermenin tam zamanı. İnsanların fikirlerinize ne kadar açık olduklarına şaşırabilirsiniz.
Bugün duygusal olarak daha hassas olabilirsiniz. İnsanlarla iletişimdeki inceliğiniz sayesinde yanınızdakilere destek olabilir, onları rahatlatabilirsiniz. Ancak, kendi duygusal ihtiyaçlarınızı da göz ardı etmemelisiniz. İçsel dengeye odaklanmak ve kendinize zaman ayırmak için fırsatlar yaratın. Enerjinizi doğru yönlendirmek, hobilerinize zaman ayırmak veya rahatlama teknikleri kullanmak size iyi gelecektir. Kendinizi yeniden motive etmek için yapıcı düşüncelere odaklanın ve geleceğe umutla bakın.
1
2
3
4
5
6
