1
Anadolu rock denildiğinde ilk akla gelen… Uzun bir yolculuğun unutulmaz efsaneleri…
Bu yazının daha ilk cümlesinde Moğollar dediginizi duyar gibiyim.
Taner Öngür’ün “Anadolu rock terimini ilk biz telaffuz ettik” demesi boşuna değil. Çünkü bu ülkede “Anadolu rock”ın ilk temsilcileri Moğollar.
Kimler solist olarak yer almadıki grupta; Barış Manço, Cem Karaca…
Efsane grup 11 yıl aradan sonra yeni albümleriyle yine karşımızda. Özlenen 16 parçanın yer aldığı albüm plak formatında ve dijital olarak yayımlandı. Grubun üyeleri; Cahit Berkay, Taner Öngür, Serhat Ersöz, Emrah Karaca, Kemal Küçükbakkal ile yeni albümlerini konuştuk.
Yeni albümün başlangıç ve çıkışa kadar olan süreci nasıl oluştu ve gelişti?
Serhat Ersöz: Bu albüm Murat Ertel ve Gülbaba Records işbirliğiyle Londra merkezli Night Dreamer plak şirketinin teklifi ile gerçekleşti. Direkt plağa kaydedilen, grubun müzikal yelpazesini yansıtan 16 şarkı barındıran duble bir plak teklifi ile geldi. Murat’ın tavsiyelerini de dikkate alarak beraber parça seçimi yaptık önce. Daha sonra plak yüzlerindeki sürelerin dengeli olabilmesi ve şarkı aralarında enstrüman değişiminin yaratabileceği sorunları asgariye indirmek için parça sıralamaları yaptık. Arkasından provalar geldi. Cihangir Müzik Evi’nde yaptığımız provaları kayıtta çalacağımız gibi yaparak tamamladık ve sonrasında Hollanda Haarlem’deki Artone Stüdyoları’na gittik. İlk gün kurulum, daha sonraki günlerde her gün 1 yüze konsantre olarak kayıtları yaptık. Her yüzü ait olduğu günlerde 3 kere çaldık ve genellikle sonuncu kayıtları beğenerek kullandık. 5 gün sürdü yani.
Neden 11 yıl sonra?
SE: Biz, hadi albüm yapalım diyerek zorlamıyoruz kendimizi. Biriken besteler ya da gelişen şartlar kendiliğinden böyle doğal bir süreç doğuruyor.
Emrah Karaca: Aslında biz aradan o kadar zaman geçtiğinin farkında değildik. Son albümümüz “Umut Yolunu Bulur” 2009 sonunda yayımlanmış. Ara ara hadi stüdyoya girelim, yeni bir şeyler kaydedelim diye çok konuştuk ama bir taraftan sürekli konserler devam ediyordu. Zaman nasıl geçti gerçekten farkına varamadık. Böyle söyleyince 11 yıldır ortada yokmuşuz gibi duyuluyor ama biz bu zaman zarfında bin civarında konser verdik.
Taner Öngür: Son yıllarda müzik yayımcılığı büyük değişim geçiriyor. Konvansiyonel formatlar artık neredeyse üretilmiyor. Her şey dijital dünyaya göre planlanıyor. Bereket plak formatı yeniden gündeme geldi. Benim en sevdiğim fiziki müzik yayın formatı plak. Bu değişimin oturmasını beklemiş gibi olduk. Bir de ülkemizde müzik yapımcılığı yapan firmalar hiç güvenilir değildi. Unkapanı anlayışının kaçınılmaz çöküşünden sonra, artık bu alanda yeni bir dünya kuruluyor. Yeni bağımsız firmalar kurulmaya başlandı. Bizim bu plak da ülkemizde Gülbaba Records, yurtdışında Night Dreamer Records tarafından yayımlanıyor…
Cahit Berkay: Son 11 yılda insanların müzik dinleme alışkanlıkları değişti. Artık hemen herkes dijital platformlar üzerinden müzik dinliyor. Bu üretim şekillerine de yansıdı. Birbirimizi tekli ya da single yayımlamak konusunda ikna edemedik, albüme girişecek kadar da motive edemedik. Ancak doğrudan plağa kayıt teknolojisi ve albümün öncelikle yurtdışında yayımlanacak olması hepimizi heyecanlandırdı. O kadar ara verince de ortaya iki albümlük malzeme çıktı (gülüyor).
Parçaların seçimini nasıl yaptınız?
Kemal Küçükbakkal: Moğollar tarihini geçmişten günümüze en iyi şekilde anlatmaya çalıştık.
TÖ: Öncelikle yurtdışı dinleyicisine yönelik bir albüm olduğu için yolculuğumuzun her döneminden parçalar seçmeye gayret ettik. Tabii canlı kayıt yapacağımız için canlı performansları güçlü olan parçalar ve enstrüman değişimi (4 parçanın arka arkaya çalınması sırasında enstrüman değişimi için çok az zaman olduğu için) önemli rol oynadı…
Cahit Berkay: Biz stüdyoda çalarken albüm aynı zamanda master plağa kaydediliyordu. O yüzden her gün plağın bir yüzünü çaldık. Direct – to – disk yöntemi kayıtlara sonradan müdahaleye müsaade etmediği için şarkı araları da dahil plağın bir yüzünü komple çalmamız gerekiyordu. Şarkıların süreleri de belirleyici oluyor bu durumda.
Bu albümde olmazsa olmazdı dediğiniz bir parça var mı?
SE: Yok (gülüyor).
EK: 53 yıllık tarihten bahsediyoruz. O kadar çok parça vardı ki elerken zorlandık. O kadar elememize rağmen ortaya duble bir albüm çıktı.
KK: Şarkı seçerken gerçekten çok düşündük ve zorlandık. On altı şarkının on altısı da olmazsa olmazdı bence.
TÖ: Bence elbette “Selvi Boylum Al Yazmalım” ve “Bi’şey Yapmalı”.
CB: Hepsi bizim çocuklarımız, aralarında ayrım yapamayız (gülüyor). Şaka bir tarafa olmazsa olmaz değil ama “Gel Gel” için iyi ki albüme koymuşuz diyebilirim.
“Doğaçlama bir Moğollor geleneğidir” diyorsunuz. Tam olarak ne demek istiyorsunuz, açıklar mısınız?
TÖ: Birlikte üreten bir ekip olduğumuz için bu üretimlerin ana kaynağı genellikle doğaçlamalar oluyor, doğaçlamalardan melodiler çıkıyor, oralardan da unutulmayan parçalar…
CB: Iklığ D2D parçası yayımlandığında bu şekilde paylaştık. 1971 yılında stüdyoda benim ıklığ çaldığım bir doğaçlama yapmış albüme koymuştuk. Hatta o müzik “Kaynanalar” dizisinde de kullanıldı yıllar sonra. Bu albümde de gene benim ıklığ çaldığım bir doğaçlama yaptık. Ortaya yepyeni bir şarkı çıktı. O açıdan “doğaçlama bir Moğollar geleneğidir” dedik.
“Anadolu rock” dendiğinde, akla ilk gelenlerdensiniz. Yaklaşık 50 yıldır müzik yapıyorsunuz, geçmişe baktığınızda bugünün müziğini ve bugünün dinleyici kitlesini nasıl buluyorsunuz?
TÖ: Anadolu pop terimini 1969’da, Anadolu rock terimini ise 1993’te ilk telaffuz eden biziz. 53 yıldır bu işin içindeyiz. Geçmişe baktığımızda o yılların şartlarına göre çok yaratıcı işler yapıldı. Tabii ki zamanın ruhu da müzisyenlerin duygularını müzik yapış biçimlerini etkiliyor. Yani her dönemin müziği aslında o dönemin hayatının kodlarını taşıyor. Aynı şey bugün için de geçerli. Yaratıcılık veya yeni fikirler konusunda bugün pek bir sıkıntı yok, çok sayıda bize göre genç müzisyen çok güzel işler yapıyorlar. Fakat bugün sayı çok artmış durumda ve iletişim kanalları da çok çeşitlendiği için duyurulması daha zorlaştı. Biz 60’lar ve 70’lerde bu anlamda şanslıydık…
CB: Her röportajda söylemeye özen gösteriyorum. İlk konserimizi 6 Aralık 1967’de Opera Sineması’nda vermişiz. 53 sene geçmiş. O konserde birlikte sahne aldığımız Engin Yörükoğlu ve Aziz Azmet artık aramızda değiller. Bu vesileyle ikisini de sevgiyle ve özlemle anmış olalım. Benim açımdan rock müzik bir başkaldırı müziğidir. İçinde isyan barındırır ve suya sabuna dokunur. Festivallerde yeni grupları dinliyor ve beğeniyorum. Onları dinlemek için bazen bilerek erken geliyor ve ekipten daha geç ayrılıyorum festival alanından. Güzel müzik yapıyorlar ancak bu müziğin isyankâr ve muhalif kısmını çok ihmal ettiler. Doğa boşluk affetmez. Rap müziğin yükselişinde rock ve arabesk müziğin artık kullanmadığı söylemleri sahiplenmesinin etkisi büyük. Sokaktaki insanın derdini en iyi rapçiler anlatıyor artık.
Pandemi süreci sizi nasıl etkiledi?
TÖ: Normal olarak sık konser veren bir grup olarak, aylardır konser yapamıyor olmamız beni birçok açıdan olumsuz etkiledi. Bereket pandemi başlamadan birkaç gün önce az önce bu albümü kaydetmiş olduk. Yoksa bizim sesimizi pek duyamayacaktınız…
KK: İşin ekonomik etkisi zaten ortada. Kendi adıma daha ne kadar dayanabilirim bilmiyorum. Ancak psikolojik açıdan da bir yıkım söz konusu. Pandemi öncesi aktif bir gruptuk, şimdi büyük bir boşluğun içine düştük. Kendi adıma zamanımızı mümkün olduğunca verimli geçirmeye çalışıyorum ama ruh sağlığımdan da endişe ediyorum.
EK: Herkes gibi öncelikli hedefimiz hayatta kalmak ama biz müzik camiası için biraz daha zor geçiyor. Her olayda olduğu gibi ilk müzik ve sahne sanatları darbe aldı ve en son düzelmesi düşünülen ve hatta düşünülmeyen kesim de bizleriz sanırım. Bu hep böyle oldu ve değişeceğine dair umudum da artık kalmadı.
SE: Biz bir de böyle heyecanlı, meydan okuyucu, stresli ve bir o kadar eğlenceli bir sürecin arkasından pandeminin içine düştük. Alışma süreci olmadan. Çok yoğun bir tempodan çıkıp boşluğun ortasında kaldık gibi. Haliyle bu günlerim şahsen sıkıcı geçiyor. Çünkü bizim işimizin bir parçası da yollarda olmak, seyahat etmek malum. Sadece sevdiğimiz bu işi yapamamak değil aynı zamanda hareket halinde olamamak da can sıkıyor.
CB: Ben çok özledim. Grup arkadaşlarımla beraber müzik yapmayı, birlikte çalarken aldığımız keyfi dinleyicilerle paylaşmayı. Serhat’a katılıyorum, büyük bir boşluğun içine düşmüş gibi hissediyorum. Hep röportajlarda söyler olduk, pandemi süreci bittikten sonra bizi anca dünya turnesi paklar (gülüyor).
Pandemi sürecinde sanatçılar çok zor günler yaşadı ve yaşıyor. Hepimiz biliyoruz ki iktidar bu süreçte de yapılması gereken desteği sağlayamadı. Siz bu durumu nasıl değerlendiriyorsunuz?
KK: Her kötü olayda olduğu gibi yine ilk unutulan biz müzik emekçileri olduk.
TÖ: Elbette sadece sanatçılar değil, toplumun tüm kesimleri zorluklar yaşıyor. Biz mesela işinden gücünden olan kesime giriyoruz ama bir de salgına rağmen zor koşullarda işlerine gidip çalışmak zorunda kalan emekçiler de var. İktidarın bu süreci popülist yaklaşımından dolayı iyi yönetemediğini düşünüyorum. Gerekli tedbirler vaktinde alınsaydı hem ekonomik olarak daha az bedel öderdik hem de birçok insanımız hayatını kaybetmemiş olurdu…
EK: Herkes zor durumda farkındayız ama müzik camiası sadece sahne üstündeki insanlardan oluşmuyor, biz büyük bir aileyiz. Arka planda çalışan çok kişi var. Onların aileleri de var… Çok kötü durumdayız ve herkes bizlerden ortada bir çözüm olmadan dayanmamızı bekliyor. İntihar edenler var, müzik aletlerini satanlar var, evini kapatıp ailesinin yanına dönenler var, borç harç yaşamaya çalışanlar var! Var ki var…
SE: On yıllarca vergi ödediğimiz devlet bize 10 ay bakamadı daha ne olsun…
Girişkenliğin getirdiği enerji dolu bir gündesin. İlişkilerde cesur adımlar atabilir, yeni bağlantılar kurabilirsin. Karşılaştığın zorluklar, içindeki savaşçı ruhu ortaya çıkarmak için bir fırsat sunuyor. İş yerinde yaratıcı fikirlerinle dikkat çekebilirsin. Ancak düşünmeden atılmış adımlar, sonuçları itibarıyla seni zorlayabilir. Duygusal alanda da lidership özelliklerin ortaya çıkarken, sevgi ve destek beklediğin kişilere yaklaşımında daha anlayışlı olman faydalı olacak. İçsel motivasyonunu yüksek tutmak, günlük faaliyetlerini verimli bir şekilde yönetmene yardımcı olacak. Enerjini yönlendirmek için spor yapmayı ve dışa dönük sosyal etkinliklere katılmayı unutma.
Güçlü bir kararlılık ve bağlılık hissi içinde olacaksın. İmajını güçlendirecek fırsatlarla karşılaşabilirsin. İlişkilerindeki dengeyi korumak için zaman ayırmalısın; sevdiklerinle derin sohbetler yaparak bağlarını güçlendirebilirsin. Maddi konularda dikkatli olmalı, gereksiz harcamalardan kaçınmalısın. Hedeflerine ulaşmak için atacağın adımlar, sabrını ve azmini test edecek. Kendine olan güvenin artarken, içsel huzurunu bulmak için doğayla iç içe olmayı tercih edebilirsin. Sanatsal yönlerini keşfetmek, ruhunu besleyecek. Sabırlı ve kararlı duruşun, seni istediğin yere taşıyacak.
Bugün zihniniz oldukça hareketli ve yaratıcı fikirlerle dolu. Etkileşim içinde olacağınız kişilerle aranızda derin bir iletişim kurulabilir. Fikirlerinizi paylaşmaktan çekinmeyin, zira başkalarının bakış açıları sizi yeni yönlere sürükleyebilir. Sosyal ortamlarda daha fazla görülme ve kendinizi ifade etme isteğiniz artacak; bu da yeni bağlantılar için fırsat yaratabilir. Ancak, düşüncelerinizi net bir şekilde aktarmaya özen göstermelisiniz, çünkü yanlış anlaşılmalar yaşanabilir. Ayrıca, günlük rutinlerinizi esnetmek ve farklı bir yaklaşım denemek, sizi sıkıcı olmaktan uzaklaştırabilir. Hızlı değişimlere açık olun; bu durum, yaşamınızdaki bazı konulara yeni bir bakış açısı kazandırabilir. Duygusal olarak, içsel bir huzur arayışında olacaksınız; meditasyon veya kısa yürüyüşler yaparak bu dengeyi bulabilirsiniz. İletişim becerilerinizi ön plana çıkartmak için ideal bir gün.
Duyguların derinliğinde bir akış hissedebilirsin; bu, içsel dünyana, sevgi ilişkilerine ve aile bağlarına odaklanmanı sağlayacak. Aşk hayatında, samimiyet ve güven arayışında derin konuşmalar yapman mümkün. Kendini rahatça ifade etmek, hislerini paylaşmak için uygun bir zemin bulacaksın; bu süreç, ilişkilerine olumlu bir katkı sunacak. Evde vakit geçirmek, sevdiğin insanlarla zaman paylaşmak sana huzur verebilir. Sorun çözme yeteneğin bugün daha fazla ön plana çıkabilir; bir görüşme veya tartışmada denge sağlamak, senin için kritik bir önem taşıyabilir. Yaratıcılığın yükseliyor, el becerilerinle bir şeyler üretmek veya sanatsal bir proje üzerinde çalışmak için harika bir dönemdesin. Etrafındaki güzellikleri fark ederek, ruhsal bir beslenme sağlayabilirsin. Sağlık açısından kendine iyi bakmayı unutmamalısın; stresten uzak durmak ve meditasyon, zihninde bir ferahlama yaratabilir. Bu dönemde içsel huzurunu bulmak, dış dünyayla olan dengenin güçlenmesine yardımcı olacak. Kendine güvenerek ve sezgilerine kulak vererek, gününü verimli ve tatmin edici bir şekilde geçirebilirsin.
Bugün, karizman ve enerjin yüksek. Kendi ışığını yaymak için harika bir gün. İletişim becerilerin ön planda olacak; grup projelerinde liderlik rolünü üstlenebilirsin. Sosyal ilişkilerde şans seninle; yeni bağlantılar kurma fırsatı karşına çıkabilir. Ama dikkat, ilginç konuşmalar başlarken, herkesin duygularını göz ardı etmemeye özen göster. Yalnız kalma isteği içindeysen, kendine vakit ayırmak ve hobilerine yönelmek ruhunu yenilemek için faydalı olacak. Aşk hayatında ise romantizm kaçınılmaz. Mevcut bir ilişki içindeysen, duygusal derinlikler keşfedebilirsin. Eğer yalnızsan, karşına çıkan birinin seni etkileme potansiyeli yüksek. Yaratıcılığını besleyecek aktiviteler için mükemmel bir zaman. İçindeki sanatçıyı serbest bırakmak için cesur adımlar atabilirsin. Unutma, bu süreçte kendine olan güvenin seni sürükleyecek.
Detaylara olan düşkünlüğün, bugünün karmaşasında seni öne çıkaracak. İş ve kişisel yaşamındaki ince ayrıntılara odaklanman, bazı sorunların çözülmesine yardımcı olabilir. Yapısal ve analitik düşünme yeteneğin, etrafındaki insanlarla olan iletişimini güçlendirecek. Duygusal olarak daha derin bir anlayışa ulaşabilirsin; bu, senin için büyük bir içsel dönüşüm yaratabilir. Kendini ifade etme şeklin ve pratik yaklaşımların, grup çalışmalarında takdir toplayacak. Sağlık konularına dikkat etmelisin; hafif egzersizler ve doğal gıdalar, ruh halini iyileştirebilir. Gün içinde anlık sürprizlerle karşılaşma olasılığı var; bu, adaptasyon yeteneğini sağlamlaştıracak bir fırsat olabilir. Sorumluluklarını yerine getirirken, aynı zamanda kendine de nazik olmayı unutma.
Bugün sosyal çevrenizle etkileşimde bulunmak için harika bir gün. İnsanlarla olan bağlarınızı güçlendirebilir, yeni arkadaşlıklar kurabilirsiniz. Dikkatiniz çekici ve zarif bir şekilde başkalarını cezbetmekte oldukça etkili olacak. İletişim becerilerinizin artması sayesinde, kendinizi ifade etme konusunda da avantajlı bir konumda olacaksınız. Karşılaştığınız her durumu dengeleyici bir bakış açısıyla ele alma beceriniz, potansiyel tartışmaların önüne geçmenize yardımcı olabilir. Ayrıca, estetik ve sanatla ilgilenmek için de ilham verici bir zaman dilimindesiniz. İçsel huzur arayışınızda daha derin bir anlayışa ulaşma şansınız var. Kendinize zaman ayırmayı unutmayın. Bu süreç, özdeğerinizi arttıracak ve içsel dengeyi bulmanıza katkı sağlayacaktır.
Duygusal yoğunluğunuz bugün en üst seviyeye çıkabilir, karmaşık hislerle başa çıkarken dikkatli olun. İçsel bir sorgulama dönemine girecek, derinlere inmeyi arzulayacaksınız. İlişkilerdeki güç dinamikleri gündemde olabilir; sevginizi ve tutkularınızı ifade ederken samimiyetinize dikkat edin. Kariyer alanında, yeteneklerinizi sergilemek için fırsatlar doğacak, cesur adımlar atmanız, olası kazançlarınızı artırabilir. Ancak, sosyal çevrenizdeki gerginlikleri fark etmeniz önem taşıyor; empati kurarak etkili bir iletişim sağlamak, sizi güçlendirecektir. Unutmayın, iç dünyanızdaki iki yüzlülük, gerçek dostlarınızı belirlemenize yardımcı olabilir. Kendinizi keşfetmek ve ruhsal gelişiminize yönelik adımlar atmak için harika bir gün.
Seyahat arzusu, yeni deneyimler peşinde koşmak, keşif yapma isteği ön planda. Farklı kültürlerle etkileşim, açılarınızı genişletecek bir zihin ve ruh hali sunuyor. Sosyal çevrenizde yenilikler ve heyecan dolu anlar var. Eğlenceli, neşeli ve samimi iletişimler kurmak, bu dönemde ilişkilerinizi güçlendirebilir. Özgür ruhunuz, sizi yeni insanlarla tanıştırabilir, beklenmedik dostluklar kurabilirsiniz. İçsel motivasyon, kararlılığınızı artıracak ve sizi hedeflerinize daha da yaklaştıracak. Aynı zamanda, ele aldığınız projelerde gözden kaçırılmış ayrıntıları yeniden değerlendirmek için uygun bir zaman. Kendinize güvenin, kalbinizi dinleyin ve fırsatları değerlendirin. Duygusal yaşantıda daha açık, samimi ve dürüst olmanız sizi tatmin edecek. Bu dönemde hislerinize güvenmek, kişisel gelişiminizi olumlu yönde etkileyecek.
Bugün hedeflerine daha fazla odaklanma isteği duyabilirsin. Çalışkan ve azimli yapın seni başarıya götürecek adımları atman konusunda motive edecek. İş hayatında önemli gelişmeler yaşanabilir, bu yüzden fırsatları iyi değerlendirmek için dikkatli olmalısın. Sosyal ilişkilerde ise bazen mesafeli bir tutum sergileyebilir, duygularını ifade etme konusunda zorlanabilirsin. İçinde bulunduğun durumları daha iyi analiz etme yeteneğin, çevrendekilerle olan iletişimini güçlendirebilir. Gün sonunda, elde ettiğin başarıları kutlamak için kendine zaman ayırmayı unutma.
Bugün, yenilikçi fikirlerin ve özgür düşüncenin ön planda olacağı bir gün. Sosyal çevrenle olan etkileşimlerin, beklenmedik fırsatlarla dolu olabilir. Birikimlerini değerlendirmek veya yeni projelere adım atmak için ilham alabilirsin. Duygusal derinliklerden geçerken, aklına yatmayan durumlar karşısında tutumunu koruman önemli. Arkadaşlarınla yapacağın sohbetler, ufkunu genişletecek ve yeni bakış açıları kazandıracak. Kendini ifade etmekten çekinme; düşüncelerini cesurca paylaşmak, hem seni hem de çevrendekileri harekete geçirebilir. Unutma ki, özgürlüğün ve bağımsızlığın senin için son derece kıymetli. Kendini geliştirmeye yönelik atılımlar yaparken, birkaç adım geri çekilmek ve içsel dengeni bulmak da gerekebilir. Radikal düşünceler ve sıradışı yaklaşımlar, seni şaşırtacak sonuçlar doğurabilir.
Duyguların derin sularında yüzdüğün bir gün. İçsel sezgilerin oldukça kuvvetli, bu nedenle hislerine güvenebilirsin. Sanatsal yönlerin ön plana çıkmakta, yaratıcılığını ifade etme fırsatları kapını çalabilir. Sosyal ilişkilerde ise empati ve anlayış gösterme gereği hissedebilirsin; başkalarının ihtiyaçlarına duyarlılığın, aranızdaki bağı güçlendirebilir. Aşk hayatında romantik anlar yaşanabilir, duygusal derinlikler arasında kaybolmak isteyebilirsin. Kendine zaman ayırmayı unutma; meditasyon veya doğada vakit geçirmek, pes etmeden yenilenmene yardımcı olabilir. Maddi konularda dikkatli ol, harcamalarını kontrol altında tutmak, ilerleyen günlerde daha rahat olmanı sağlayabilir. Yüreğinin sesini dinlediğin sürece, bu dönemi verimli ve keyifli geçirebilirsin.
